Demo sifariş et

Bloq

  • Hamısı
  • Xəbərlər
  • Uğur hekayələri
  • Buraxılışlar
17 oxumaq üçün dəqiqə
Müştərinin həyat dövrünün — ilk əlaqədən alışa qədər olan mərhələlərinin — təsviri
LTV — müştərinin ömürlük dəyəri: hesablanması və praktik tətbiqləri
LTV brendinizin mövcudluğunu ölçmək qabiliyyəti ilə bağlıdır. Əgər heç kim məhsulunuzu təkrar almağa qayıtmırsa ya brend təcrübəsini düzgün təqdim etməmisiniz, ya da insanlar bu təcrübəyə dəyər vermirlər
Teylor Holiday
Common Thread Collective şirkətinin idarəedici tərəfdaşı
Bugün biznesin mərkəzində nə məhsul, nə də reklam dayanır — əsas rolu təkrar qayıdan müştərilər oynayır. Məhz bu müştərilər şirkətin böyüməsini təmin edir və uğurun göstəricisinə çevrilir: hər bir təkrar alış sadəcə gəlir deyil, həm də alıcının gözündə brendinizin dəyərinin təsdiqidir. Lakin müştəriləri saxlamaq, onları ilk dəfə cəlb etməkdən daha çətindir. Bazar genişdir, rəqiblər aqressivdir, müştəri gözləntiləri isə davamlı şəkildə artır. Belə bir şəraitdə təkcə satışları izləmək və ya yeni müştəri sayını hesablamaq kifayət deyil. Şirkətlərə bu suala aydın cavab lazımdır: “Hər bir müştəri bizim münasibətimiz müddətində əslində nə qədər dəyər yaradır və onları saxlamaq üçün resurs yatırmağa dəyərmi?” Cavab LTV (Lifetime Value — Ömürlük dəyər), başqa adla CLV (Customer Lifetime Value — Müştərinin ömürlük dəyəri) — uzunmüddətli biznes uğurunun əsas göstəricilərindən biridir. Bu göstərici müştəriləri birdəfəlik əməliyyat kimi deyil, sabit və təkrarlanan gəlir mənbəyi kimi görməyə imkan verir. Gəlin, LTV-nin necə hesablandığına və onun biznesiniz üçün nə edə biləcəyinə daha yaxından baxaq.

LTV (Ömürlük dəyər) nədir?

LTV və ya Müştərinin ömürlük dəyəri — bir biznesin müəyyən bir müştəri ilə bütün əlaqə müddətində əldə etdiyi ümumi gəliri göstərən göstəricidir. Bu metrik müştərinin ilk alışından son qarşılıqlı əlaqəsinə qədər bütün əməliyyatları və təmas nöqtələrini nəzərə alır — beləliklə, müştərinin şirkətlə əməkdaşlıq etdiyi dövrdə gətirdiyi ümumi dəyəri əks etdirir. Necə işləyir? Təsəvvür edin ki, bir qəhvəxana reklam vasitəsilə yeni bir müştəri cəlb edir. İlk gün o, 80 qriynaya bir fincan qəhvə alır. Əgər müştəriyə içki, atmosfer və xidmət xoş gələrsə, o, sabah, gələn həftə və daha sonra da qayıdır, bəlkə dostlarını da gətirir — nəticədə üç il ərzində müntəzəm ziyarətçiyə çevrilir və ayda orta hesabla 1,000 qriyna xərcləyir. Bu halda həmin müştərinin LTV-si təxminən 36,000 qriyna olacaq. Bu rəqəm müştərinin bütün yolunu əks etdirir: ilkin cəlb olunmadan tutmuş təkrar alışlara və müsbət təcrübə nəticəsində yaranan əlavə xərclərə qədər. Qeyd etmək lazımdır ki, LTV ilə yanaşı, beynəlxalq səviyyədə CLV (Müştərinin ömürlük dəyəri) qısaltması da geniş istifadə olunur. Hər iki termin eyni anlayışı ifadə edir, lakin yanaşma tərzində kiçik fərqlər var: LTV adətən müştərinin şirkət üçün bütün dövr ərzində gətirdiyi orta mənfəəti göstərir, CLV isə hər bir müştərini fərdi şəkildə nəzərdən keçirir, bu da daha dəqiq seqmentləşməyə imkan yaradır.

Müştərinin ömürlük dəyərinin biznesiniz üçün əhəmiyyəti

Bu gün bazarda kütləvi marketinqin təsirliliyi azalır, eyni zamanda yeni müştəri cəlb etməyin dəyəri hər il artır. Harvard Business Review tədqiqatına əsasən, mövcud müştəriləri saxlamaq yeni müştəri cəlb etməkdən 5–25 dəfə daha ucuzdur. Belə şəraitdə müştərinin ömürlük dəyərinin hesablanması, ən çox mənfəət gətirən və ən böyük artım potensialına malik auditoriya seqmentlərini müəyyən etməyə kömək edir. Bu məlumat fərdiləşdirilmiş təkliflər və ünsiyyət formalaşdırmağa imkan verir — nəticədə müştərilər özlərini dəyərləndirilmiş və başa düşülmüş hiss edirlər. Bunun nəticəsi adətən daha yüksək sadiqlik, təkrar alışların artması və orta sifariş dəyərinin yüksəlməsi olur. Bundan əlavə, LTV-nin təhlili şirkətlərə müştəri təcrübəsindəki zəif nöqtələri müəyyən etməyə imkan verir: marağın azaldığı məqamlar, müştərinin “itki” anları və strategiyada işləməyən hissələr. Bu məlumat xidmətin yaxşılaşdırılması üçün hipotezlər qurmağa, yeni yanaşmaları sınaqdan keçirməyə və biznes modelinizi ən dəyərli müştərilərin gözləntilərinə uyğunlaşdırmağa şərait yaradır. Beləliklə, şirkət təkrar qayıdan müştərilərə daha çox sərmayə qoyur, hələ qərar verməmiş olanlar üçün müsbət təcrübə yaradır və potensial itkiləri vaxtında aşkar edərək onların qarşısını alır.

Niyə LTV hesablanmalıdır: biznes sahibləri üçün 7 səbəb

LTV göstəricisi biznesdə ən vacib suallardan birinə cavab verir: “Daha çox qazanmaq üçün nə qədər xərcləməliyəm?” Lakin LTV-nin dəyəri təkcə bu rəqəmlə məhdudlaşmır — onun hesablanması şirkətə bir çox strateji üstünlüklər qazandırır:
  1. Müştəri seqmentasiyası — ən çox mənfəət gətirən müştəri qruplarını müəyyənləşdirməklə resursları ən vacib istiqamətlərə yönəltmək mümkündür.
  2. Fərdiləşdirilmiş təkliflər — müxtəlif seqmentlər üçün uyğun məhsullar, kampaniyalar və kommunikasiya yaratmaq müştərilərə diqqət və dəyər gördüklərini hiss etdirir.
  3. Marketinq xərclərinin optimallaşdırılması — mənfəətliliyi qoruyaraq bir müştərini cəlb etmək üçün nə qədər xərcləməyin mümkün olduğunu bilmək daha səmərəli maliyyə planlaşdırılmasına şərait yaradır.
  4. Ən gəlirli kanalların müəyyənləşdirilməsi — hansı mənbələrin ən yüksək LTV-yə malik müştəriləri gətirdiyini təhlil edərək, bu kanallara marketinq səylərinizi yönəldə bilərsiniz.
  5. Konversiya xərclərinin azaldılması — dəyərsiz müştəri gətirməyən kanalları və strategiyaları aradan qaldırmaq büdcə səmərəliliyini artırır.
  6. Yüksək dəyərli müştərilərə uyğun strategiyanın formalaşdırılması — ən çox böyümə gətirən müştərilərə əsaslanaraq çevik yanaşmalar tətbiq etmək resursların qorunmasına kömək edir.
  7. Gəlir və ROI proqnozlaşdırılması — müştəri cəlb etməyə nə qədər sərmayə qoymaq lazım olduğunu dəqiq hesablayaraq investisiyadan maksimum gəlir əldə etmək mümkündür.

LTV necə hesablanır: fərqli sənayelər üçün formullar

Müştərinin Ömürlük Dəyərinin hesablanması üçün universal bir düstur yoxdur. Seçəcəyiniz metod biznes modelinizdən, sənaye sahənizdən və şirkət məqsədlərinizdən asılıdır. Məsələn, pərakəndə ticarətdə diqqət əsasən orta sifariş dəyərinə və alış tezliyinə yönəlir, abunə əsaslı xidmətlərdə — itki dərəcəsi və istifadəçi başına orta gəlirə, bank sektorunda isə — marja və uzunmüddətli müştəri saxlama göstəricilərinə. Bəs biznesiniz üçün ən uyğun metodu necə seçmək olar? Aşağıda müxtəlif sənayelərdə geniş istifadə olunan LTV formulları və onların nümunələri göstərilib:
  • Sadə LTV düsturu — abunə xidmətləri və təkrarlanan ödənişlər üçün

LTV = ARPU × Customer Lifetime ARPUhər bir istifadəçidən orta aylıq gəlir (ARPU = Gəlir ÷ Aktiv müştərilərin sayı) Customer Lifespan — müştərinin şirkətlə əməkdaşlıq müddəti Nümunə: ARPU = $30/ay, Customer Lifetime = 24 ay LTV = $30 × 24 = $720
  • Əsas çoxlayıcı LTV düsturu — eCommerce və pərakəndə ticarət üçün

LTV = AOV × Purchase Frequency × Customer Lifespan AOV — orta sifariş dəyəri (ümumi gəlir ÷ ümumi alış sayı) Purchase Frequency — müştərinin nə qədər tez-tez alış etdiyi Customer Lifespan — müştərinin şirkətlə münasibət müddəti Tətbiq sahəsi: eCommerce, pərakəndə satış, müntəzəm alınan məhsullar. Nümunə: AOV = $80, müştəri ildə 4 dəfə alış edir, ömür = 3 il LTV = $80 × 4 × 3 = $960
  • Marja və itki ilə LTV düsturu — SaaS və onlayn xidmətlər üçün

LTV = (ARPU × Gross Margin) ÷ Churn Rate ARPU — hər bir istifadəçidən orta aylıq gəlir (gəlir ÷ aktiv müştərilərin sayı) Cross margin — xidmətin ümumi gəlirdən qalan faizi Churn Rate — müştərilərin xidmətinizi tərk etdiyi aylıq faiz İstifadə nümunəsi: proqnozlaşdırıla bilən ödəniş axınlarına malik xidmətlər Nümunə: ARPU = $15/ay, Brüt Marja = 60% (0.60), Churn (itki) dərəcəsi = 4% (0.04) ARPU × Marja = $15 × 0.60 = $9.00 İtki göstəricisinə bölürük: $9.00 ÷ 0.04 = $225.00 LTV ≈ $225
  • NPV modeli — B2B və yüksək dəyərli məhsullar üçün

LTV = Σ (Revenueₜ × Margin ÷ (1 + Discount Rate)ₜ) — CAC Σ — müddətlər üzrə cəmləmə (il, ay və s.) Revenueₜ — müvafiq dövrdə əldə olunan gəlir Margin — mənfəət marjası Discount Rate — diskont dərəcəsi CAC — müştəri cəlbetmə xərci İstifadə sahəsi: uzunmüddətli müqavilələr və nadir alışlar üçün Nümunə: Gəlir: $200, $240, $300 üç il ərzində, marja = 50% (0.5), diskont dərəcəsi = 10% (0.10), CAC = $100 1-ci il = (200 × 0.5) ÷ (1 + 0.10)¹ = 100 ÷ 1.10 = $90.91 2-ci il = (240 × 0.5) ÷ (1 + 0.10)² = 120 ÷ 1.21 = $99.17 3-cü il = (300 × 0.5) ÷ (1 + 0.10)³ = 150 ÷ 1.331 = $112.70 Diskontlaşdırılmış gəlirlərin cəmi: $90.91 + $99.17 + $112.70 = $302.78 LTV: $302.78 − $100 = $202.78
  • Seqmentasiya və analitik yanaşmalar (bütün sənayelərə tətbiq olunur)

LTV = Σ (Segment Revenue × Retention Probability × Margin)  Σ — müddətlər üzrə cəmləmə (il, ay və s.) Segment Revenue — müştəri seqmentindən əldə olunan gəlir Retention Probability — seqmenti saxlama ehtimalı Margin — mənfəət marjası İstifadə nümunəsi: RFM analizi, kohort analizi və çoxkateqoriyalı bizneslər. Bu yanaşma müxtəlif müştəri qruplarının fərqli dəyər və saxlama səviyyələrinə sahib olduğunu nəzərə almağa kömək edir.

LTV-ni marketinq və biznesdə necə istifadə etmək: praktiki tətbiqlər

LTV-ni bilmək şirkətlərə məlumatlı qərarlar verməyə kömək edir: müştəri cəlb etməyə nə qədər sərmayə qoymalı, hansı sadiqlik strategiyaları ən yaxşı nəticə verir və gəlir artımı üçün hansı imkanları müəyyənləşdirmək olar. Bəs bu praktikada necə işləyir?
  • Müştəri seqmentasiyası LTV, auditoriyanı seqmentləşdirmək üçün ideal meyardır. Müştəri bazasını ən dəyərlidən ən az gəlir gətirənə qədər kateqoriyalara ayırmağa imkan verir. Bu, yüksək potensiallı müştəriləri müəyyənləşdirmək və fərdiləşdirilmiş təcrübələr təqdim etmək üçün faydalıdır: VIP təkliflər, hədəfli kommunikasiya, xüsusi endirimlər və s.
  • Proqnozlaşdırma və planlaşdırma Gəlirin proqnozlaşdırılması LTV-nin əsas istifadə sahələrindən biridir. Kohort analizi, kanal seqmentasiyası və coğrafi bölgü kimi yanaşmalar vasitəsilə şirkətlər gələcək gəlirlərin haradan gələcəyini təxmin edə bilirlər.
  • Fərdiləşdirilmiş təkliflər Müştərinin ömürlük dəyərini təhlil etmək, ən dəyərli müştərilərinizin hansı məhsul və ya xidmətləri aldığını göstərir. Bu məlumat hədəfli kampaniyalar, məhsul paketləri və upsell/cross-sell imkanları yaratmağa imkan verir.
  • Müştəri saxlanması və loyallıq LTV birbaşa brend nüfuzuna bağlıdır: dəyər verildiyini hiss edən müştərilər daha tez-tez qayıdır və daha çox xərcləyir.
  • Müştəri təcrübəsində artım imkanlarını müəyyənləşdirmək Seqmentdə LTV-nin azalması müştəri marağının zəiflədiyini göstərir. LTV-dəki dəyişiklikləri izləmək, xidmət, kommunikasiya kanalları və ya məhsul təkliflərindəki problemləri vaxtında aşkar etməyə və onları proaktiv şəkildə həll etməyə imkan verir.
  • Strateji planlaşdırma və risk İdarəetməsi LTV-ni bilmək uzunmüddətli mənfəətliliyi proqnozlaşdırmağa, biznesin genişlənməsini planlaşdırmağa və real maliyyə modelləri qurmağa kömək edir. Həmçinin, LTV dar bir müştəri qrupuna asılılığı göstərir. Əgər gəlirin çoxu məhdud seqmentdən gəlirsə, auditoriya və kanalları şaxələndirməyi, bazar dəyişiklikləri və müştəri davranışına bağlı riskləri azaltmağı düşünmək lazımdır.
  • Səmərəli marketinq büdcəsi LTV aydın cavab verir: “Müştəri cəlb etmək üçün (CAC) nə qədər xərcləyə bilərəm ki, hələ də mənfəət əldə edim?” Əgər LTV, CAC-dən yüksəkdirsə, marketinq xərcləri haqlıdır. Əks halda, kampaniyaları və ya cəlb etmə kanallarını optimallaşdırmaq vaxtıdır.

LTV:CAC nisbətini anlamaq — bu nədir və necə hesablanır

Rəqəmsal bazarda fəaliyyət göstərən bizneslər yeni çağırışlarla üzləşir: son beş ildə rəqəmsal şirkətlər üçün orta Müştəri cəlb etmə xərci (Customer Acquisition Cost, qısa olaraq CAC) 50% artıb, əsas səbəblər isə sərt rəqabət və Facebook, Google kimi platformalarda reklam xərclərinin yüksəlməsidir. LTV:CAC nisbətini təhlil etmək göstərir ki, bir müştəri onları cəlb etmək üçün çəkilən xərclə müqayisədə nə qədər gəlir gətirir. Bu məlumat şirkətlərə hansı müştəri seqmentlərinə sərmayə qoymağın məqsədəuyğun olduğunu müəyyən etməyə kömək edir. Bəs LTV:CAC nisbəti necə olmalıdır? (burada LTV = Müştərinin ömürlük dəyəri, CAC = Müştəri cəlb etmə xərci)
  • 1:1-dən az — biznes itkiyə işləyir.
  • 1:1–2:1 — müvazinət nöqtəsi aralığı; riskli balans
  • 3:1 — “sağlam standart” hesab olunur: cəlb etmə xərcləri mənfəət və ölçülə bilən artıma çevrilir.
  • 4:1–5:1 — gəlirli biznesi göstərir, lakin artım marketinq xərclərinin ehtiyatlılığı səbəbindən konservativ ola bilər.
Qeyd etmək vacibdir ki, LTV:CAC göstəricilərinin normaları sənaye üzrə dəyişir. Orta 3:1 nisbəti yalnız bir göstəricidir, universal qayda deyil. Məsələn:
  • B2B SaaS: tipik diapazon 4:1 — modelin stabilliyi və müştəri saxlama üçün optimal.
  • B2C SaaS (kütləvi bazar): ~ 5:1 — LTV-nin aşağı olması və geniş auditoriya səbəbindən.
  • Adtech: 7:1
  • Kiber təhlükəsizlik, fintech, edtech: ~5:1
  • Dizayn: ~6:1
  • Biznes xidmətləri: 3:1
  • Sənaye & Əczaçılıq: 3–4:1
Əgər müştərilər yalnız ödənişli kanallar vasitəsilə cəlb edilirsə, orta nisbət ~ 2.5:1 olur.
  • Biotexnologiya, biznes konsaltinq, tikinti: 4:1
  • Maliyyə xidmətləri: 4:1
  • Əmlak: 4:1
LTV:CAC nisbətini effektiv idarə etmək marketinq xərclərinin biznes üçün həqiqətən faydalı olub-olmadığını başa düşməyə kömək edir. Əgər bir müştərinin ömürlük dəyəri (LTV) cəlb etmə xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə üstələyirsə, həmin kanal genişləndirməyə dəyər — artıq gəlir gətirir. Buna görə də, 3:1 nisbəti bazis kimi qəbul olunur: bu, biznes modelinin mənfəətlə böyüməyə hazır olduğunu göstərir. 5:1 nisbəti isə göstərir ki, şirkət daha aqressiv marketinq sərmayələri qoyaraq da effektivliyi itirmədən böyüyə bilər. Bu göstərici həmçinin xarici qiymətləndirmə üçün vacibdir. İnvestorlar bir biznesin dəyərini təyin edərkən birbaşa LTV:CAC-ı nəzərə alırlar: 3:1 nisbətinə malik model adətən yalnız 2:1 nisbətinə malik modeldən bir neçə dəfə yüksək qiymətləndirilir. Eyni zamanda, nisbət investisiyaların geri dönüş sürətinə təsir edir: LTV:CAC təxminən 5:1 olduqda, marketinq xərcləri cəmi dörd ay ərzində geri qayıda bilər ki, bu da reinvestisiya və böyümə üçün güclü resurs yaradır.

Aşağı LTV-nin əsas səbəbləri: müştərinin ömürlük dəyərini azaldan biznes “səhvləri”

Aşağı müştəri ömürlük dəyəri nadir hallarda təsadüfi olur — adətən bu, strategiya, xidmət və ya kommunikasiya sahəsindəki boşluqlardan qaynaqlanır. Bu səhvləri tanımaq biznesə problemli sahələri erkən müəyyənləşdirməyə və sistematik itkilərə çevrilmədən əvvəl düzəltməyə imkan verir. Əsas “səhvlər” bunlardır:
  1. Müştəri saxlama səylərinin sistematik olmaması Yalnız yeni müştəri cəlb etməyə fokuslanmaq, mövcud müştərilərin tədricən itməsinə səbəb olur. Sadiqlik proqramları, fərdiləşdirilmiş təkliflər və satış sonrası dəstək olmadan, hətta məmnun müştərilər də rəqiblərə üz tutmağa meylli ola bilər.
  2. Zəif müştəri təcrübəsi Sorğulara gec cavablar, mürəkkəb alış prosesləri, anlaşılmaz interfeyslər və ya gözlənilməz çatdırılma gecikmələri etibarı zəiflədir. Müştərilər yalnız məhsulu deyil, brendlə bütün təcrübəni xatırlayır.
  3. Fərdiləşdirməni nəzərə almamaq Bütün auditoriya seqmentlərinə eyni kommunikasiya göndərmək fərdi diqqət hissini itirməyə səbəb olur. Fərdiləşdirilmiş tövsiyələr və kontent təkrar alışları və orta sifariş dəyərini artırır.
  4. Satışdan sonrakı dəstəyin qiymətləndirilməməsi İzləmə, xidmət xatırlatmaları və məhsulun istifadəsi ilə bağlı məsləhətlərin olmaması təkrar əlaqə ehtimalını azaldır. Müştərilər brendi radarlarında saxlamasa, onu unuda bilərlər.
  5. Məhsul çeşidi və qiymət strategiyasının məhdud olması Əgər müştərilərin brendinizdə yeni bir şey “kəşf etməyə” imkanı yoxdursa — yeni məhsullar, kampaniyalar, upsell və cross-sell təklifləri yoxdursa — LTV sabit qalır. Təklifinizi genişləndirmək, əlavə cəlb etmə xərcləri olmadan müştərilərin alış sayını artırmağa imkan verir.

Müştərinin ömürlük dəyərini artırmağın yeddi yolu

Müştərinin ömürlük dəyərini artırmaq abstrakt bir məqsəd deyil — bu, ölçülə bilən biznes nəticəsidir. Bunu keyfiyyətli xidmət, effektiv kommunikasiya və məlumatlara əsaslanan qərarlarla əldə etmək mümkündür. Brend müştərilərini nə qədər yaxşı başa düşür və onların ehtiyaclarına cavab verirsə, əlaqə bir o qədər uzunmüddətli və mənfəətli olur. Aşağıda müştəri münasibətlərini uzatmağa və gücləndirməyə kömək edən bir neçə təcrübə ilə sübut olunmuş universal praktikalar göstərilib:
  1. Təklifləri fərdiləşdirin və loyallıq proqramları başlayın Müştəri bazanızı seqmentləşdirin və keçmiş alış məlumatlarından istifadə edərək uyğun məhsul və xidmətləri tövsiyə edin. Sadiq müştərilər üçün ballar, bonuslar, cashback və ya əlavə imtiyazlar onları brendlə qalmağa və daha tez-tez alış etməyə təşviq edir. (Məsələn, ABŞ-da müştərilərin təxminən 80%-i sadiqlik proqramlarına qoşulur — bu isə təkrar alışları təxminən 60% artırır.)
  2. Passiv müştəriləri aktivləşdirin Uzun müddət alış etməyən müştərilərə xüsusi təkliflər, endirimlər və ya fərdiləşdirilmiş mesajlarla müraciət edin. Bu yanaşma ilə itirilmiş sayılan müştərilərin 20–30%-ni yenidən cəlb etmək mümkündür.
  3. Yüksək keyfiyyətli xidmət göstərin Sürətli dəstək, aydın məlumat və problemləri həll etməyə hazır olmaq etibarı gücləndirir və uzunmüddətli sadiqliyi təşviq edir. Tədqiqatlar göstərir ki, müştərilərin 90%-dən çoxu müsbət xidmət təcrübəsi yaşayıbsa, təkrar alış etməyə hazırdır.
  4. Upsell və cross-sell tətbiq edin Müştərilərə təkmilləşdirilmiş və ya əlavə məhsullar təklif edin. Bu, yalnız orta sifariş dəyərini artırmır, həm də məhsul təcrübəsini zənginləşdirir. Avtomatlaşdırılmış satış sonrası təkliflər (məsələn, ödənişdən dərhal sonra) müştərilərin qayıtma nisbətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
  5. Məhsul çeşidini daim təzə saxlayın Yeni məhsullar və ya modifikasiyalar müştəriləri maraqda saxlayır və onları geri qayıtmağa daha çox səbəb verir. Bu, xüsusilə rəqabətin yüksək olduğu sahələrdə vacibdir, çünki məhsul çeşidi alış tezliyinə birbaşa təsir göstərir.
  6. Təhsil məzmunu təqdim edin və ekspertliyinizi göstərin Rəhbərlər, dərsliklər, video dərslər və ya vebinarlar müştərilərin məhsuldan daha çox dəyər əldə etməsinə kömək edir. Bu strategiya brendə olan etibarı gücləndirir və davamlı istifadəni təşviq edir.
  7. Əlaqələri optimallaşdırmaq üçün analitikadan istifadə etmək LTV-ni davamlı izləyin və yeni alətləri sınaqdan keçirin — e-mail kampaniyalarından tutmuş əlavə satış təkliflərinə qədər. Bu, ən çox təsir göstərən hərəkətləri müəyyənləşdirməyə və onları daha yüksək mənfəət üçün genişləndirməyə imkan verir.

BROCARD case study: CRM sistemində LTV analizi şirkətin mənfəətini necə artırdı

LTV analitikasının marketinq strategiyalarının qurulmasında effektiv istifadəsi Ukraynanın ən böyük ətir və kosmetika pərakəndə satış şəbəkəsi BROCARD-ın uğur hekayəsi ilə aydın şəkildə göstərilir. 2018-ci ildən şirkət Microsoft Dynamics 365 alətlərindən istifadə edərək fərdiləşdirilmiş müştəri kommunikasiya proqramları yaradıb. Ən təsirli təşəbbüslərdən biri ad günü ilə bağlı interaksiyaların avtomatlaşdırılması idi. Əvvəllər marketoloqlar ad günü siyahılarını əl ilə hazırlayır və aylıq ümumi kampaniyalar göndərirdilər. Bugün isə şirkət gündəlik fərdiləşdirilmiş kommunikasiya sisteminə keçib. Bunu həyata keçirmək üçün müxtəlif müştəri seqmentlərini hədəfləyən dörd fərdiləşdirilmiş müştəri yolu (customer journey) yaradılıb — standart endirimlərdən VIP auditoriyalar üçün eksklüziv təkliflərə qədər. Bu təkliflər müştərinin ad günündən yeddi gün əvvəl göndərilir və sonrakı həftə də qüvvədə qalır. Bu yanaşma, güclü nəticələri sayəsində şirkətin ən effektiv üç marketinq fəaliyyətindən biri oldu. Müştəri münasibətlərinin optimallaşdırılması istiqamətində digər addım, BROCARD-ın müştəri bazasının tam RFM seqmentasiyası oldu. Recency (son alış tarixi), Frequency (alış tezliyi), Monetary (orta xərcləmə) kriteriyaları tətbiq edilərək BROCARD 5×5×5 RFM kubu yaratdı və sonra bunu 11 əsas qrupa sadələşdirdi. Bu, fərqli müştəri kateqoriyalarını daha dəqiq hədəfləməyə imkan verdi. “Fəaliyyətsiz” müştərilərə xüsusi diqqət göstərildi. Onları geri qazanmaq üçün kaskad ssenarilər tətbiq olundu:
  • İlk təklif son alışdan 9 ay sonra göndərilir — bu optimal xatırlatma dövrü kimi müəyyən edilmişdir.
  • Sonrakı təkliflər 12, 15 ay sonra və s., müştəri üçün artan üstünlüklərlə göndərilir.
  • Müştəri üç il ərzində aktiv olmazsa, nəhayət “itirilmiş” seqmentinə keçir.
Bu strategiyanın tətbiqi konkret nəticələr verdi: fəaliyyətsiz müştərilərin sayı təxminən beş dəfə azaldı, potensial itki 3.8 dəfə azaldı, itki seqmenti özü isə 1.5 dəfə kiçildi. Müştərinin ömürlük dəyəri (LTV) metrikindən istifadə edərək, BROCARD hansı müştərilərin ən yüksək dəyəri gətirdiyini və hansı interaksiya ssenarilərinin ən effektiv olduğunu aydın şəkildə müəyyənləşdirdi. LTV olmasa, marketoloqlar “kor” işləyərək hamıya eyni kütləvi kampaniyaları göndərəcəkdilər. Bu metrikin köməyi ilə şirkət bacardı:
  • Fərdiləşdirməyə yatırımları əsaslandırmaq,
  • Müxtəlif müştəri seqmentləri ilə işi optimallaşdırmaq,
  • Qısa müddətli promosyonları uzunmüddətli sadiqliklə balanslaşdırmaq.

FAQ — LTV ilə əlaqədar ən çox verilən suallar

Biz sahibkarların LTV haqqında ən çox verdiyi suallara cavabları hazırladıq:
  • LTV və CLV arasındakı fərq nədir? Əksər hallarda onlar sinonimdir — Ömürlük dəyər (Lifetime Value — LTV) Müştərinin ömürlük dəyəri (Customer Lifetime Value CLV) hər ikisi bir müştəridən əməkdaşlıq müddətində əldə olunan ümumi mənfəəti təsvir edir. Yeganə incə məqam vurğuda olur: LTV bəzən daha geniş mənada istifadə olunur, yalnız maliyyə dəyərini deyil, həm də referalları və brend təsirini əhatə edir.
  • LTV nə qədər tez-tez yenidən hesablanmalıdır? Ən ideal olaraq, hər rüb və ya qiymət, marketinq və müştəri davranışında əhəmiyyətli dəyişikliklərdən sonra. Sürətlə dəyişən sahələrdə hətta aylıq yeniləmələr də tələb oluna bilər.
  • LTV analizi bütün biznes modelləri üçün aktuallıdır? Demək olar ki, bütün modellər üçün. Xüsusilə abunə xidmətləri, e-ticarət, mobil tətbiqlər, SaaS və B2B sahələrində vacibdir. Bir dəfəlik alışlarda (məsələn, daşınmaz əmlak) LTV daha az istifadə olunur.
  • LTV müştəri seqmentləri üzrə hesablanıla bilərmi? Bəli — və əslində tövsiyə olunur. Seqment səviyyəsində LTV hansı müştəri qruplarının ən gəlirli olduğunu müəyyən etməyə və hər qrup üçün marketinq strategiyalarını tənzimləməyə kömək edir.
  • LTV CAC, ROI və ARPU ilə necə əlaqəlidir?
CAC (Customer Acquisition Cost Müştəri cəlb etmə xərci): bir müştərini cəlb etməyin nə qədər başa gəldiyini ölçür. LTV:CAC nisbəti marketinq sərmayələrinin mənfəətliliyini göstərir. ROI (Return on Investment İnvestisiyaların geri qayıtması): ümumi investisiya effektivliyini qiymətləndirir və yüksək LTV birbaşa ROI artımına təsir edir. ARPU (Average Revenue Per User İstifadəçi başına orta gəlir): istifadəçi başına orta gəlirdir və LTV formulunun komponentlərindən biridir.
  • LTV CRM sisteminə inteqrasiya edilə bilərmi? Bəli. Əksər müasir CRM sistemləri alış tarixi və müştəri interaksiyalarına əsaslanaraq avtomatik LTV hesablamasına imkan verir ki, bu da seqmentasiyanı və marketinq planlamasını sadələşdirir.
  • LTV hesablanmasında ən çox rast gəlinən səhvlər hansılardır? 1. Mənfəəti nəzərə almadan yalnız gəlirdən istifadə etmək. 2. Müştəri saxlama xərclərini görməməzlikdən gəlmək. 3. Seqmentasiya olmadan orta dəyərlərdən istifadə etmək. 4. Natamam və ya köhnəlmiş məlumatlara əsaslanaraq hesablamalar aparmaq.
Əgər şirkətinizin müştəri münasibətlərini yaxşılaşdırmaq üçün avtomatlaşdırma alətləri tətbiq etmək istəyirsinizsə, sorğu göndərin — SMART business mütəxəssisləri sizin üçün ən uyğun həlləri seçəcəklər. Demo sifariş etmək
15 oxumaq üçün dəqiqə
Візуальне порівняння Bitrix24 з безпечними аналогами SMART CRM та Microsoft Dynamics 365
SMART CRM: Bitrix24 əvəzinə etibarlı bir alternativ
Bir neçə il əvvəl Şərqi Avropa regionunda CRM sistemlərinin əhəmiyyətli bir hissəsi Rusiya mənşəli idi. Bu sistemlər arasında Bitrix24 xüsusilə populyar idi və bir çox şirkət tərəfindən geniş şəkildə istifadə olunurdu. Lakin son dövrlərdə məlumat təhlükəsizliyi, uyğunluq və əməliyyat riskləri ilə bağlı narahatlıqlar, Rusiya proqram təminatına güvənməyin daha da problemli hala gəlməsinə səbəb olub. Məsələn, son tendensiyalar göstərir ki, bu cür CRM-lərdən istifadə edən şirkətlərin sayı təxminən 14%-ə qədər azalıb. Bu dəyişiklik isə yerli CRM həlləri üçün yeni imkanlar yaradıb. Belə platformalardan biri olan SMART CRM, təhlükəsiz, müasir və tam uyğun bir sistem təqdim edərək bazarda sürətlə mövqe qazanmağa başlayıb. Bu məqalədə, Rusiya CRM sistemlərindən istifadənin yaratdığı riskləri nəzərdən keçirəcək və Bitrix24 və ona bənzər proqram təminatları üçün müasir və təhlükəsiz alternativ seçərkən nəzərə alınmalı olan əsas amilləri izah edəcəyik.

Bitrix24 nədir?

Bitrix24 biznes proseslərinin idarə olunması üçün nəzərdə tutulmuş bir CRM sistemidir və Rusiyanın 1C-Bitrix şirkəti tərəfindən hazırlanmışdır. 2022-ci ilə qədər Bitrix24 Şərqi Avropa üzrə CRM bazarında əhəmiyyətli paya malik idi və xüsusilə kiçik və orta bizneslər arasında geniş yayılmışdı. Bu populyarlığın əsas səbəblərindən biri sistemin kommunikasiya, tapşırıqların idarə edilməsi və satış üçün əsas alətləri özündə birləşdirməsi idi. İlk baxışdan bu “hamısı bir yerdə” yanaşması, xüsusilə ayrıca və ixtisaslaşmış sistemlərə investisiya etmək imkanı olmayan şirkətlər üçün rahat və cəlbedici görünürdü. Lakin bu universal yanaşma çox vaxt məhdud çeviklik, dəstək çətinlikləri və ciddi risklər yaradırdı.

Bitrix24 haqqında qısa icmal: biznes üçün əsas funksiyalar və çatışmazlıqlar

Uzun müddət Bitrix24 özünü şirkətdaxili proseslərin təşkili üçün hərtərəfli həll kimi təqdim edib. Əsas paketə müştəri bazasının idarə olunması (CRM), tapşırıqların təyin edilməsi və izlənməsi, telefoniya inteqrasiyaları, e-poçt və daxili çatlar, komanda ilə birgə işləmək üçün iş mühitinin təşkil olunması və digər funksiyalar daxildir. Lakin geniş funksionallığına baxmayaraq, bugün Bitrix24 üstünlüklərdən daha çox risklər və məhdudiyyətlərlə əlaqələndirilir — xüsusilə də beynəlxalq qanunvericilik çərçivəsində fəaliyyət göstərən şirkətlər üçün.

Bitrix24 platformasının əsas çatışmazlıqları:

  1. Rusiya platforması — Bitrix24 Rusiyayanın 1C-Bitrix şirkəti tərəfindən hazırlanmışdır. Bu səbəbdən bəzi hallarda sistem milli informasiya təhlükəsizliyi ilə bağlı risklər kontekstində dəyərləndirilə bilər və yerli bazarda etimad məsələlərinə təsir göstərə bilər. Potensial nəticələr: Şirkətlər bəzi tərəfdaşlar, müştərilər və xüsusilə dövlət qurumları qarşısında etimad itkisi riski ilə üzləşə bilərlər. Rusiyaya bağlı proqram təminatından istifadə bəzi bazarlarda qəbul edilməyə bilər. Həmçinin, bu cür asılılıq beynəlxalq bazarlara çıxışda çətinliklər yarada bilər, çünki bir sıra ölkələrdə sanksiyalara uyğunluq və etik biznes siyasətlərinə əməl etmək tələb olunur.
  2. Məlumatların saxlanılması və işlənməsi ilə bağlı risklər — Bitrix24 serverlərinin fiziki yerləşdiyi yer və hansı yurisdiksiyaya aid olduğu barədə aydın informasiya mövcud deyil. Bu isə məlumatların hansı ölkələr üzərindən ötürülməsi və harada saxlanılması ilə bağlı qeyri-müəyyənlik yaradır. Belə şəraitdə məxfi informasiyalara üçüncü tərəflərin, o cümlədən texniki və ya hüquqi yollarla icazəsiz giriş imkanları arta bilər. Bu risklər təkcə texniki idarəetməyə deyil, həm də müxtəlif dövlət qurumlarının məlumatlara çıxış tələblərinə və xarici tənzimləyicilərin təsir imkanlarına da aid edilə bilər. Potensial nəticələr: Biznes məlumatlarına nəzarətsiz çıxış — biznes məlumatları, daxili sənədlər, müştəri bazası və maliyyə informasiyası kimi konfidensial məlumatların üçüncü tərəflərin əlinə keçməsi riski. Bu, məlumat sızmasına, maliyyə itkilərinə və ya arzuolunmaz hüquqi nəticələrə səbəb ola bilər, məsələn:
    • Məlumatların mühafizəsi ilə bağlı qanunların pozulması — əgər şirkət məlumatların yalnız etibarlı və təhlükəsiz yurisdiksiyalarda saxlanılmasına və işlənməsinə zəmanət verə bilmirsə, bu, GDPR, CCPA və digər məlumatların qorunması ilə bağlı qanunların pozulması kimi qiymətləndirilə bilər. Bu da müəyyən bazarlarda cərimələr və ya fəaliyyət qadağaları ilə nəticələnə bilər.
    • Uyğunluq məsələləri (ISO/IEC, SOC 2 və s.) — bir çox şirkətlər beynəlxalq informasiya təhlükəsizliyi standartlarına uyğunluq baxımından auditlərdən keçirlər. İT infrastrukturunda Rusiya proqram təminatının mövcudluğu avtomatik olaraq uyğunsuzluq riski yaradır.
    • Müştərilər və tərəfdaşlar tərəfindən potensial iddialar — məlumatların sızması və ya icazəsiz giriş hallarında şirkət biznes tərəfdaşları tərəfindən hüquqi iddialar, reputasiya itkisi və digər təzyiqlərlə qarşılaşa bilər.
  3. Həddindən artıq mürəkkəb interfeys — Bitrix24 interfeysi çox zaman əlavə düymələr, funksiyalar və bölmələrlə dolu olur ki, bu da istifadəçilər üçün həmişə intuitiv olmur. Nəticədə öyrənmə prosesi uzanır və əməkdaşların təlimi üçün əlavə resurslara ehtiyac yaranır. Potensial nəticələr: CRM sisteminin tətbiqi daha çox vaxt aparır və komandada məhsuldarlıq azalır, çünki əməkdaşlar alətə uyğunlaşmağa daha çox vaxt sərf edirlər.
  4. Yerli xidmətlərlə dərin inteqrasiyanın olmaması — Bitrix24 mühasibat uçotu, hesabatlılıq və kommunikasiya sahəsində geniş istifadə olunan yerli platformalarla birbaşa və tam inteqrasiya təmin etmir. Nəticədə, şirkətlər tez-tez məlumatları sistemdən kənarda emal etməli olur və ya mürəkkəb fərdi inteqrasiyalara əlavə investisiya yatırmalı olurlar. Potensial nəticələr: proseslərin avtomatlaşdırılması natamam olaraq qalır, bu da səhvlərin artması riskini yüksəldir və əlavə inteqrasiya xərclərinə və ya təkrar əl əməyinə səbəb olur.
  5. Məhdud məlumat ixracı seçimləri — Bitrix24-dən məlumatların köçürülməsi çətinlik yarada bilər: avtomatik ixrac məhduddur və əlavə alətlər və resurslar tələb olunur. Məlumatlar tez-tez fraqmentlərlə eksport olunur və qarşılıqlı əlaqələrin, tapşırıqların, faylların, e-poçtların və digər məlumatların tarixçəsini tam şəkildə çıxarmaq üçün rahat bir yol yoxdur. Potensial nəticələr: müəssisələr çevikliyini itirir və “rəqəmsal asılılığa” düşür, öz məlumatları üzərində məhdud nəzarətə və tək bir təchizatçıdan asılılığa məruz qalırlar.
  6. Mürəkkəb lisenziyalaşdırma strukturu — qiymətləndirmə təkcə istifadəçi sayından deyil, həm də bəzən əlavə paketlərin arxasında gizlənən əsas funksiyalara çıxış imkanından asılıdır. Potensial nəticələr: faktiki CRM xərclərini proqnozlaşdırmaq çətindir, bu da büdcələşdirmə prosesini daha da çətinləşdirir.
  7. Mənəvi və etik risklər — problematik reputasiyaya malik bir ölkənin məhsulundan istifadə etmək korporativ sosial məsuliyyət prinsipləri ilə ziddiyyət təşkil edə bilər, xüsusən də şirkət etik və sosial məsuliyyətli imicini qorumaq istəyirsə. Potensial nəticələr: işçilər, tərəfdaşlar, müştərilər və hətta beynəlxalq maraqlı tərəflər arasında mənfi brend imici yarana bilər. Bu da Bitrix24-ə alternativ olaraq Ukrayna məhsulunu nəzərdən keçirmək üçün mühüm səbəblərdən biridir.
Bitrix24 platformasından istifadə şirkətlər üçün artıq təkcə texnoloji seçim deyil — bu, eyni zamanda risklərin və reputasiyanın idarə olunması məsələsinə çevrilib. Proqram təminatının hansı regionda hazırlanması hüquqi və uyğunluq baxımından bəzi çətinliklər yarada bilər və bu, tərəfdaşlar və müştərilər arasında etimad məsələlərinə də təsir göstərə bilər. Rəqəmsal təhlükəsizliyin getdikcə daha vacib olduğu hazırkı dövrdə texniki dəstək imkanlarının məhdudluğu, yeniləmələrdə gecikmələr və digər texniki risklər biznes üçün əlavə çətinliklər yarada bilər. Bundan əlavə, beynəlxalq bazarlarda fəaliyyət göstərən və ya fəaliyyətini genişləndirmək istəyən şirkətlər üçün istifadə olunan alətlərin şəffaflıq və təhlükəsizlik baxımından etibarlı olması mühüm rol oynayır. Bütün bu amilləri nəzərə alaraq, Bitrix24 platformasına daha təhlükəsiz alternativin seçilməsi bir çox şirkət üçün strateji qərar ola bilər.

SMART CRM — Bitrix24 üçün alternativ olan və beynəlxalq texnologiyalar əsasında yaradılmış platforma

SMART CRM — SMART business şirkətinin həllidir və Microsoft Power Platform əsasında hazırlanıb. Sistem müştəri yönümlü dizaynı qlobal İT nəhəngi olan Microsoft-un etibarlılığı ilə birləşdirərək, bizneslərə satış, marketinq və xidmətin idarə edilməsi üçün müasir təhlükəsizlik standartlarına cavab verən və səmərəli biznes proseslərini dəstəkləyən alətlər təqdim edir. Platforma həm B2B, həm də B2C seqmentləri üçün nəzərdə tutulub və köhnə proqram təminatından rahat keçidi təmin etməklə Bitrix24-ə ən yaxşı Ukrayna alternativi hesab olunur. SMART CRM həlli GDPR və CCPA uyğunluğunu təmin edir və populyar yerli xidmətlər və tətbiqlərlə hazır inteqrasiyalar təqdim edir. Tətbiq prosesi bir həftədən üç həftəyə qədər davam edir və platformanın çevikliyi sayəsində hər bir şirkət onu özünəməxsus ehtiyaclarına uyğun şəkildə fərdiləşdirə bilər.

SMART CRM-in əsas funksionallığı və imkanları:

  • Vahid müştəri məlumat bazası — müştərilərlə qarşılıqlı əlaqə haqqında bütün məlumatları vahid təhlükəsiz mühitdə saxlayır.
  • Biznes tətbiqləri ilə inteqrasiya — əlavə proqramlaşdırma xərcləri olmadan müasir kommunikasiya kanalları və ödəniş xidmətlərinə qoşulmağa imkan verir.
  • Real vaxt rejimində analitika — vaxtında idarəetmə qərarlarını dəstəkləmək üçün əsas göstəricilərin və cari tendensiyaların geniş izlənilməsini təmin edir.
  • Şablon əsaslı biznes prosesləri — şirkətin xüsusi ehtiyaclarına uyğun çevik fərdiləşdirmə ilə B2B və B2C iş axınları üçün hazır həlləri ehtiva edir.
  • Komanda üzrə birgə iş alətləri — daxili kommunikasiyanı sürətləndirir və departamentlər arasında informasiya mübadiləsini asanlaşdırır.
  • Korporativ biliklərin qorunması — toplanmış təcrübəni mərkəzləşdirir və məlumat itkisinin qarşısını alaraq etibarlı şəkildə saxlayır.

Əsas dörd SMART CRM həlləri:

  1. SMART Sales — B2B satış prosesini ilk əlaqədən sövdələşmənin bağlanmasına qədər avtomatlaşdırır. Funksiyalarına müştəri və satışların idarə olunması, kommunikasiyalar, məhsul kataloqları, ünvanlar, tapşırıqlar və bildirişlər, eləcə də genişləndirilmiş analitika və hesabatlar daxildir..
  2. SMART Customer Care — bir pəncərə interfeysi vasitəsilə effektiv müştəri xidmətini təmin edir. Sorğuları real vaxt rejimində emal edir, çoxsaylı ünsiyyət kanallarını dəstəkləyir, SMART Chat vasitəsilə messencerlərlə inteqrasiya olunur, Xidmət Səviyyəsinə dair Razılaşmaların (SLA) yerinə yetirilməsinə nəzarət edir və hesabatlar yaradır.
  3. SMART Order Management — sifarişlərin yerinə yetirilməsi prosesinə tam nəzarət imkanı yaradır. Sifarişin qəbulu mərhələsindən çatdırılmasına qədər paylanma, emal və icranı avtomatlaşdıraraq müştərinin gözləmə müddətini minimuma endirir.
  4. SMART Marketing — real vaxt rejimində omnikanallı marketinqin həyata keçirilməsini təmin edir: hədəf auditoriyasının müəyyən edilməsi, müştəri seqmentlərinin idarə olunması, avtomatlaşdırılmış kampaniyalar, kontentin idarə olunması və kampaniyaların effektivliyinin analitikası.
Bitrix24-ə Ukrayna alternativi olaraq SMART CRM əlavə alətlər, o cümlədən SMART Chat vasitəsilə genişləndirilmiş imkanlar da təqdim edir. SMART Chat Facebook Messenger, Telegram, WhatsApp, Viber və Instagram-dakı yazışmaları birləşdirərək, bütün kommunikasiyanı CRM sistemində vahid pəncərədə toplayır və fərdi yanaşmaya əsaslanan müştəri əlaqələrini təmin edir.

SMART CRM platformasını Bitrix24 alternativlərindən fərqləndirən nədir: əsas üstünlüklər

  • Tam məlumat təhlükəsizliyi və nəzarəti — Microsoft bulud texnologiyalarının sayəsində.
  • Sürətli miqrasiya — köhnə sistemlərdən kritik məlumat itkisi olmadan keçid imkanı.
  • Hazır inteqrasiyalar və modullar — əlavə proqramlaşdırma xərcləri tələb olunmur.
  • Fərdiləşdirmə imkanı — istənilən ölçüdə biznes üçün çevik uyğunlaşma təmin edir.
  • Əməliyyat proseslərinə sərf olunan vaxtın azaldılması — komandanın məhsuldarlığını artırır.
  • Funksionallığı genişləndirmək imkanı — şirkət böyüdükcə funksionallığın miqyasını artırmaq imkanı.
Beləliklə, SMART CRM Bitrix24-ə ideal alternativdir. SMART business platforması beynəlxalq standartları, Ukrayna təcrübəsini və sürətli tətbiqi özündə birləşdirərək müştəri əlaqələrinin idarə olunması üçün təhlükəsiz, müasir və effektiv bir alət təqdim edir.

SMART CRM və Bitrix24: əsas xüsusiyyətlərin müqayisəsi

SMART CRM platformasının müasir bizneslərin tələblərinə nə dərəcədə cavab verdiyini obyektiv şəkildə qiymətləndirmək üçün onun imkanlarını birbaşa Bitrix24 ilə müqayisə etmək faydalıdır. Hər iki platformanın əsas funksiyaları barədə cədvəldə tanış ola bilərsiniz.
Kateqoriya Alt kateqoriya SMART CRM Bitrix24
Mənşə və təhlükəsizlik Mənşə
✔️✔️✔️ Microsoft Power Platform üzərində qurulmuş Ukrayna sistemi ✔️ Bulud və On-Premises versiyaları olan Rusiya CRM sistemi
Məlumatların təhlükəsizliyi
✔️✔️✔️ Məlumatlar Microsoft Azure-da saxlanılır; beynəlxalq təhlükəsizlik standartlarına uyğundur: GDPR, CCPA ✔️✔️ Öz serverində yerləşdirmək üçün lokal versiya mövcuddur, lakin mənşə ölkəsinə görə geosiyasi risklər mövcuddur
Rollar və icazələr
✔️✔️✔️ Rolların və biznes bölmələrinin çevik sazlanması ✔️ Ödənişsiz tarif planında detallılığın məhdud olması
Girişə nəzarət
✔️✔️✔️ Giriş və identifikasiya Microsoft Entra vasitəsilə idarə olunur, bu da təhlükəsizlik, istifadəçi identifikasiyası və məlumatlara giriş üzərində geniş nəzarət təmin edir — bu, xüsusilə böyük şirkətlər və dövlət müəssisələri üçün önəmlidir. ✔️ Giriş local serverdə və ya buludda konfiqurasiya edilə bilər, lakin qlobal təhlükəsizlik standartlarına dəstək yoxdur
Auditoriya və miqyas Hədəf auditoriyası
✔️✔️✔️ Orta və iri müəssisələrdə fəaliyyət göstərən B2B və B2C şirkətləri ✔️✔️ KOB-lar, startaplar, daxili komandalar
Miqyaslılıq və çeviklik
✔️✔️✔️ Modul şəklində bulud arxitekturası, tələb olunan həllərin seçimi (Sales, Order Management, Marketing və s.); konnektorlar vasitəsilə çevik miqyaslama və Microsoft ekosistemində yerləşdirmə imkanı ✔️✔️ Bulud (Cloud) və local (On-Premises) yerləşdirmənin kombinasiyası; limitsiz telefoniya; kiçik və orta bizneslər üçün uyğundur; miqyaslama mümkündür, lakin fərdiləşdirmə məhdudlaşdırılıb və tarif planlarından asılıdır
İstifadəçilərin sayı
✔️✔️✔️ Tək bir abunə tarif planı çərçivəsində limitsiz istifadəçi sayı ✔️ 2 istifadəçiyə qədər ödənişsizdir; əlavə istifadəçilər üçün ödənişli tarif planı tələb olunur. İstifadəçilərin sayının çoxluğu, eyni vaxtda müxtəlif yerlərdən giriş və ya böyük həcmdə məlumatların real vaxt rejimində işlənməsi zamanı sabitlik problemləri yarana bilər
Funksionallıq Fərdiləşdirmə
✔️✔️✔️ Biznes prosesləri və iş axınlarının low-code/no-code yanaşmalarla çevik konfiqurasiyası ✔️ Bulud versiyasında məhdud şəkildə fərdiləşdirmə mümkündür; daha dərin dəyişikliklər yalnız On-Premises versiyasında, tərəfdaş və ya tərtibatçının iştirakı ilə həyata keçirilə bilər
Avtomatlaşdırma və süni intellekt (AI)
✔️✔️✔️ Power Automate ilə qurulmuş mürəkkəb biznes prosesləri (təsdiqlər, sənəd dövriyyəsi, inteqrasiyalar, bildirişlər, RPA), analitika, Microsoft Copilot və Azure OpenAI ilə inteqrasiya. Low-code/no-code yanaşmaları dəstəkləyir ✔️✔️ Triggerlər vasitəsilə avtomatlaşdırma, RPA, sənədlərin yaradılması, avtomatik tapşırıqlar, daxili AI CoPilot (zənglərin transkripsiyası, xülasələri, avtomatik cavablar)
Analitika və BI
✔️✔️✔️ Quraşdırılmış Power BI / fərdi daşboardlar ✔️✔️ Daxili analitika alətləri mövcuddur; bəzi funksiyalar yalnız ödənişli modullarda aktivdir
Hazır ssenarilər
✔️✔️✔️ SMART CRM-in uğurlu tətbiqləri B2B satışları, müştəri xidməti, logistika və marketinq sahələrini əhatə edir, əsas prosesləri avtomatlaşdırır, analitika təqdim edir və omnikanal kommunikasiyanı dəstəkləyir ✔️✔️ Standart CRM funksiyaları + tapşırıqlar, təqvim, sənəd dövriyyəsi, açıq xəttlər (kommunikasiya kanalları)
Potensial müştərilərin idarə edilməsi
✔️✔️✔️ Təkmilləşdirilmiş funksionallıq — avtomatlaşdırma və hesabatlılıq imkanları ilə ✔️ Əsas funksiyalar + proseslərin avtomatlaşdırılması imkanları
Kanalların idarə edilməsi
✔️✔️✔️ E-poçt, Microsoft Teams, IP telefoniya (Binotel, Ringostat, Stream Telecom), Viber, Telegram, Facebook Messenger, Instagram Direct, SMS, veb formalar, sorğular, çatbotlar (SMART Chat, SMART Easy Bot) ✔️✔️✔️ E-poçt, telefoniya, veb formalar, SMS, push bildirişlər, marketplace sorğuları, çatbotlar (Marketplace vasitəsilə və ya SaleBot, Aimylogic ilə)
Marketinq
✔️✔️ Xüsusi SMART Marketing modulu; Power Automate vasitəsilə avtomatlaşdırma ssenariləri ✔️✔️ Marketinq bəzi tarif planlarına daxildir; e-poçt göndərişləri, reklamlar və analitika funksiyalarını əhatə edir
Tətbiq və UX Tətbiq sürəti
✔️✔️✔️ Hazır sənədləşmə və təlim materialları ilə birlikdə standart funksional (out-of-the-box) həll; ukrayna, ingilis və polyak dillərində dəstək  mövcuddur; tətbiq 1–3 həftə ərzində həyata keçirilir; əvvəlcədən qurulmuş modullar sayəsində sürətli konfiqurasiya təmin olunur ✔️ Sazlanma tələb olunur; bilik bazası mövcuddur, lakin sənədləşmə tez-tez parçalanmış formada və ya rus dilində təqdim edilir; tətbiqin müddəti sistemin mürəkkəbliyindən asılıdır, xüsusilə local (On-Premises) versiyanın tətbiqi uzun müddət çəkə bilər
İnterfeys
✔️✔️✔️ İntuitiv və müasir interfeys Microsoft məntiqinə əsaslanaraq qurulub və tipik satış və müştəri xidməti proseslərinə uyğunlaşdırılıb ✔️ Həddindən artıq yüklənmiş interfeys; geniş funksionallığa görə uyğunlaşmaq müəyyən vaxt tələb edir
Lokalizasiya və dəstək
✔️✔️✔️ Tam Ukrayna lokalizasiyası, dəstək və sənədləşmə mövcuddur; ukraynalı komanda tərəfindən dəstəklənir; Rusiya proqram təminatından istifadə edilmir ✔️ Qismən lokalizasiya: interfeys qismən ukrayna dilindədir, sənədləşmə isə tez-tez parçalanmış şəkildə və ya rus dilində təqdim olunur; tərtibatçı şirkət Rusiya şirkətidir
İnterfeys dili
✔️✔️✔️ Tam Ukrayna lokalizasiyası ✔️ Ukrayna interfeysi mövcuddur, lakin məhduddur
İnteqrasiya və ekosistem İnteqrasiya
✔️✔️✔️ Microsoft ekosistemi ilə (Microsoft 365, Outlook, Teams, SharePoint, Power BI), ERP sistemləri, çatbotlar, çatdırılma xidmətləri, e‑ticarət platformaları və DMS ilə dərin inteqrasiya. Quraşdırılmış inteqrasiyalar əlavə modullar tələb etmir ✔️✔️ 35-dən çox biznes alətini (CRM, tapşırıqlar, telefoniya, disk və s.) əhatə edən daxili ekosistem, Power BI, e-poçt, sosial media və API dəstəyi mövcuddur. Bəzi inteqrasiyalar marketplace vasitəsilə ayrıca sazlanma tələb edir
Əhatəlilik
✔️✔️ CRM sistemi Microsoft ekosistemi çərçivəsində biznes proseslərinin fərdiləşdirilməsinə, avtomatlaşdırılmasına, ERP və analitikaya fokuslanır ✔️✔️✔️ 35-dən çox biznes alətini əhatə edən kompleks ekosistem: CRM, tapşırıqlar, marketinq, telefoniya, disk – hamısı bir paketdə
Maliyyə Qiymət
✔️✔️ Çevik modul modeli: qiymət seçilmiş funksiyalar, mühitlərin sayından və Microsoft lisenziyalarından asılıdır. Heç bir gizli ödəniş olmadan şəffaf struktur ✔️✔️ Sabit tarifli planlar (flat-fee) — istifadəçi sayı və funksiyalar üzrə məhdudiyyətlər mövcuddur. Plan daxilində hər şey təmin olunur, lakin genişləndirmə üçün daha yüksək səviyyəli tarif planları tələb olunur
Ödənişsiz müddət
✔️✔️ 30 günə qədər ödənişsiz istifadə imkanı, əlavə olaraq promo kampaniya təklifləri mövcuddur (məsələn, 6 ay üçün 80% endirim) ✔️✔️ Ödənişsiz istifadə müddəti bulud versiyası üçün mövcuddur

Uğur hekayəsi nümunəsi: Bitrix24-dən SMART CRM-ə uğurlu keçid

AQUA PLUS — suyun təmizlənməsi və kompleks su filtrasiyası xidmətləri sahəsində fəaliyyət göstərən aparıcı Ukrayna şirkətidir. Şirkət müştərilərin artan tələbləri ilə üzləşərək müştəri münasibətlərini sistemli şəkildə idarə etmək üçün effektiv bir alətə ehtiyac duyurdu. Əvvəllər istifadə etdikləri Bitrix24 təcrübəsi gözləntiləri qarşılamamışdı: sistemin sazlanmasını özləri həyata keçirmişdilər, funksionallıq şirkətin biznes proseslərinə uyğun deyildi və məlumat təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqlar qalmaqda idi. Məhz bu amillər daha çevik və etibarlı bir Bitrix24 alternativi axtarışında həlledici rol oynadı. Seçim zamanı əsas meyarlar əlaqə tarixçəsi ilə birlikdə tam məlumat miqrasiyası, geniş fərdiləşdirmə imkanları, menecerlər üçün rahat istifadə interfeysi və yüksək səviyyədə məlumat mühafizəsi olmuşdur. SMART business tərəfindən təqdim olunan SMART Order Management sisteminin nümayişi AQUA PLUS komandasını bu həllin şirkətin əsas ehtiyaclarını qarşılaya biləcəyinə və gələcək tələblərə uyğun şəkildə miqyaslana biləcəyinə inandırdı. Nəticə etibarilə, bütün iş prosesləri, o cümlədən tam müştəri bazası və kommunikasiya tarixçəsi SMART Order Management sisteminə köçürüldü. Məlumatların idarə olunması daha sürətli və şəffaf oldu, sifarişlərin emalı avtomatlaşdırıldı, müştərilərlə ünsiyyət isə daha səmərəli şəkildə həyata keçirilməyə başladı. Bu uğura SMART Connector for GMS vasitəsilə nail olundu — bu alət SMS və Viber vasitəsilə kütləvi və trigger mesajlaşmanı birbaşa CRM üzərindən həyata keçirməyə imkan verir. AQUA PLUS şirkəti təkcə Bitrix24-ə yüksək keyfiyyətli Ukrayna alternativi əldə etmədi, həm də yeni ideyalara, məqsədlərə və daxili dəyişikliklərə asanlıqla uyğunlaşan çevik bir alət qazandı. Bu isə komandanın diqqətini əsas məsələyə yönəltməyə şərait yaratdı — yüksək səviyyəli xidmət göstərmək və biznesin inkişafını təmin etmək. Tətbiq nəticələri ilə daha ətraflı buradan tanış ola bilərsiniz.

Nəticə:

Uğur hekayəsi nümunəsi və müqayisəli təhlil aydın göstərir ki, SMART CRM əsas sahələrdə — məlumat təhlükəsizliyi və miqyaslana bilmə qabiliyyətindən başlayaraq biznes proseslərinin avtomatlaşdırılmasına qədər — Bitrix24-dən xeyli üstünlük təşkil edir. Microsoft ekosisteminə problemsiz inteqrasiya, süni intellektlə gücləndirilmiş alətlər və çevik fərdiləşdirmə imkanları SMART CRM sistemini dəyişikliklərə sürətlə uyğunlaşmaqla yanaşı yüksək səmərəliliyi qorumaq istəyən şirkətlər üçün daha etibarlı və gələcəyə yönəlmiş bir həll edir. Bitrix24 geniş funksionallıq təqdim etsə də, fərdiləşdirmə imkanlarının dərinliyi, miqyaslana bilmə zamanı sabitliyi və beynəlxalq təhlükəsizlik standartlarına uyğunluğu baxımından zəifdir. Bundan əlavə, ödənişsiz paketlərdəki məhdudiyyətlər, daha mürəkkəb tətbiq prosesi və lokalizasiyaya kifayət qədər diqqət yetirilməməsi orta və böyük ölçülü bizneslər üçün onu daha az cəlbedici edir. Uzunmüddətli inkişaf, miqyaslana bilmə və məlumatların etibarlı mühafizəsinə önəm verən müəssisələr üçün SMART CRM ağıllı və strateji cəhətdən əsaslandırılmış seçimdir. Konsultasiya sifariş etmək
15 oxumaq üçün dəqiqə
Умовне зображення шляху клієнта через консолідовані канали комунікації з компанією
Omnikanallılıq biznesdə nədir və o, müştəri ilə qarşılıqlı əlaqəni necə qaydaya salır
Onlayn müştəri xidməti dünyasında yadda saxlamaq vacibdir: rəqibiniz sadəcə bir siçan klikliyi uzaqlıqdadır.
Dağ Vorner
Biznes hazırda elə bir reallıqda mövcuddur ki, istehlakçının yolu artıq xətti deyil, əksinə, çoxsaylı stansiyalar, keçidlər və spontan dayanacaqlarla dolu bir metro xəritəsini xatırladır. Bu yolda brend müştərini haraya üz tutmasından asılı olmayaraq — istər messencerə, sosial şəbəkəyə, vebsayta, istərsə də mağazaya — müşayiət etməlidir. Müasir müştəri yolu (Customer Journey) — bu, dönüşlərlə, təkrar əlaqələrlə və gözlənilməz təmas nöqtələri ilə dolu mürəkkəb bir sistemdir. Buna baxmayaraq, istehlakçı brendlə qarşılıqlı əlaqəsinin bütöv, rahat və fərdiləşdirilmiş olmasını gözləyir — onun yolu haradan başlasa da. Məhz buna görə omnikanallılıq biznesdə strateji zərurətə çevrilmişdir.

Omnikanallılıq nədir?

Omnikanallılıq müştəri ilə baş verdiyi yerindən asılı olmayaraq dialoqun mahiyyətini qoruyaraq aparılan vahid və fasiləsiz kommunikasiya növüdür. Bütün kommunikasiya kanallarının bir sistemdə birləşdirilməsi sayəsində şirkət müştəri ilə ünsiyyəti fərdiləşdirə və onun profilini genişləndirə bilir. İstehlakçının şirkətlə hər bir təmas nöqtəsi müştəri haqqında məlumat toplayır və digər bütün kanallar bu məlumata çıxış əldə edir. Bu yolla omnikanallılıq biznesə bütöv mənzərəni görməyə və tez, ardıcıl və fərdi şəkildə reaksiya verməyə imkan yaradır. Adətən omnikanallılıq aşağıdakı ünsiyyət kanallarından toplanan məlumatları birləşdirir:
  • Şirkətin vebsaytı;
  • Mobil tətbiq;
  • Elektron poçt (e-mail göndərişləri);
  • Messencerlər (Viber, Telegram, WhatsApp və s.);
  • Əlaqə mərkəzi (telefon əlaqəsi);
  • İnternet reklamları;
  • Oflayn satış nöqtələri;
  • Sosial şəbəkələr;
  • Texniki dəstək sistemləri (bilet sistemləri, help desk);
  • Çat-botlar və süni intellekt köməkçiləri.

Multikanallılıq nədir?

Omnikanallılıq multikanallılıqdan başlayır, çünki əvvəlcə müştərinin şirkətə müxtəlif platformalar vasitəsilə — ona hansı rahatdırsa — müraciət edə bilməsi vacibdir. Multikanallılıq bir neçə kommunikasiya kanalının (e-mail, telefon, sosial şəbəkələr, messencerlər, oflayn satış nöqtələri) mövcudluğudur ki, müştəri onlardan informasiya və ya dəstək almaq üçün istifadə edə bilər. Lakin bu kanallar adətən paralel və sinxronizasiya olunmamış şəkildə işləyir: müraciət tarixi bir kanaldan digərinə ötürülmür və hər bir qarşılıqlı əlaqə “sıfırdan” başlayır. Bu, daha rahat xidmətə doğru ilk addımdır, lakin məlumatların inteqrasiyası və fasiləsiz dialoq olmadan belə yanaşma tez-tez müştəri yolunu parçalayır.

Omnikanallılıqla multikanallılıq arasındakı fərq nədir?

Multikanallılıqla omnikanallılıq arasındakı fərq təkcə kanalların sayında deyil, həm də bu kanalların necə qarşılıqlı əlaqədə olmasındadır. Multikanallılıqda müştəri şirkətə müxtəlif platformalardan müraciət edə bilər — lakin onların hər biri ayrı-ayrılıqda fəaliyyət göstərir və məlumat mübadiləsi aparılmır. Məsələn, e-mail vasitəsilə edilən müraciət messencer mesajı ilə əlaqələndirilmir, bu səbəbdən müştəri sifarişi barədə məlumatı hər dəfə yenidən izah etməli olur. Omnikanallılıq isə bu kanalları vahid bir sistemdə birləşdirir: qarşılıqlı əlaqə hansı kanaldan başlayır və ya davam edir deyə fərq etməz — müştəri haqqında məlumatlar, müraciət tarixi, seçimləri və statuslar qorunur və sinxronlaşdırılır.

Omnichannel praktikada - satış və müştəri xidmətində

Digital Commerce 360-ın məlumatlarına əsasən, effektiv omnikanal qarşılıqlı əlaqəyə sahib şirkətlər ildə orta hesabla 9.5% gəlir artımı nümayiş etdirirlər, halbuki zəif strategiyalara malik bizneslər cəmi 3.4%-ə çatır. Bəs bu, şirkətin müştəri ilə ünsiyyəti kontekstində necə işləyir? Satış sahəsində omnikanallılıq o deməkdir ki, məsələn, müştəri məhsul seçiminə vebsaytda başlayır, detalları Instagram-da dəqiqləşdirir, alış-verişi mobil tətbiq vasitəsilə edir və məhsulu fiziki mağazadan götürür — və bütün bu mərhələlər bir-birini tamamlayan şəkildə rahat inteqrasiya olunmuş olur. Müştərinin bütün hərəkətləri bir sistemdə (adətən CRM-də) sinxronlaşdırılır; bu sistem analitika alətlərini, e-commerce platformasını və bütün qarşılıqlı əlaqə kanallarını birləşdirir. Nəticədə brend təkcə hər bir təması qeydə almır, həm də konteksti anlayır — hansı məhsullara baxılıb, hansı suallar verilib, hansı ödəniş üsulu üstünlük təşkil edir. Bu, təklifləri fərdiləşdirməyə və prosesləri optimallaşdırmağa imkan verir: konkret mağazada məhsulun əlçatanlığını təmin etmək, xidmət müddətini qısaltmaq, qaytarma hallarını minimuma endirmək və s. Satışda omnikanallılıq qarşılıqlı əlaqənin vahid məntiqini qurur ki, bu da müştəriyə rahatlıq, biznesə isə daha yüksək konversiya və təkrar alışlar qazandırır. Servis xidmətində omnikanallılıq — bu, fasiləsiz və təkrar izahlarsız göstərilən qayğıdır. Məsələn, operator artıq görür ki, müştəri dünən çat vasitəsilə hansı məsələ ilə bağlı müraciət etmişdi, və servis komandası telefon zəngində dialoqu elə həmin yerdən davam etdirir — hər şeyi yenidən izah etməyə ehtiyac olmadan. Bu, ünsiyyət kanallarının (çat-botlar, e-mail, telefon əlaqəsi, messencerlər) CRM sistemi ilə inteqrasiyası sayəsində mümkün olur — sistem qarşılıqlı əlaqələrin tam tarixçəsini real vaxt rejimində saxlayır. Hər bir əməkdaş müraciətin cari statusunu, həmkarlarının qeydlərini, əlavə edilmiş faylları və ya şikayətləri, eləcə də müştərinin seqmentini və profilini görə bilir. Bu, təkcə vaxta qənaət etmir və narazılıq səviyyəsini azaldır, həm də ümumi xidmət məmnunluğunu (CSAT) artırır və təkrar müraciətlərin sayını azaldır.

Omnikanal müştəri xidmətinin üstünlükləri:

  • Biznes üçün: Omnikanallılıq kanalların uzlaşmasını, reaksiya müddətinin qısaldılmasını, xidmət xərclərinin azaldılmasını və müştəri ehtiyaclarının bütöv mənzərəsinin formalaşdırılmasını təmin edir. Müxtəlif mənbələrdən olan məlumatlar artıq ayrı-ayrılıqda deyil, vahid bir sistemdə birləşir ki, bu da daha dəqiq qərarlar qəbul etməyə və uzunmüddətli münasibətlər qurmağa imkan verir.
  • Müştəri üçün: Omnikanallılıq hər şeydən əvvəl rahatlıq və ardıcıllıq deməkdir: xidmətin eyni keyfiyyətdə alınması imkanı — istər onlayn, istərsə də oflayn. Hər bir müraciət nəzərə alınır, qarşılıqlı əlaqələrin tarixi qorunur və fərdiləşdirilmiş həllər artıq ilk dəqiqələrdən təklif olunur. Bu yanaşma etibar və peşəkarlıq hissi yaradır ki, bu da brendə olan sadiqliyə birbaşa təsir göstərir.

Omnikanal marketinq nədir və effektiv omnikanal marketinq strategiyası necə hazırlanır?

Marketinqdə omnikanallılıq — bu, müştəri sayt üzərində banneri gördükdə, messencer vasitəsilə fərdiləşdirilmiş təklif aldıqda və sonra səbətindəki uyğun məhsulla bağlı e-poçtla xatırlatma mesajı göndərildikdə baş verən vahid və ardıcıl kommunikasiyadır. Marketinq kanallarının CRM sistemləri, analitika və avtomatlaşdırılmış ssenarilərlə inteqrasiyası sayəsində biznes müştərinin davranışını, seçimlərini və əvvəlki qarşılıqlı əlaqələrini nəzərə alaraq dəqiq və vaxtında mesajları uyğun formatda göndərə bilir. Bu, təkcə kampaniyaların effektivliyini artırmır, həm də auditoriyanın diqqətini israrlı olmadan saxlamağa, brendə olan etimadı qorumağa imkan verir. Yüksək keyfiyyətli omnikanal marketinq strategiyasının qurulması omnikanal müştəri portretinin formalaşdırılmasından başlayır. Çünki bu ünsiyyətin mərkəzində məhz müştəri dayanır — məhz o, qaydaları müəyyən edir, kommunikasiya kanallarını və şirkətlə təmas nöqtələrini seçir. Bu seçimlər və davranış modelləri müştəri portretinin tərtibində nəzərə alınmalıdır. Fərdiləşdirilmiş istehlakçı portretinin qurulması: nələrə diqqət yetirmək lazımdır Orta statistik omnikanal alıcı adətən:
  • BOPIS (Buy Online, Pick Up In-Store) modelinə üstünlük verir — məhsulu onlayn sifariş edir, fiziki mağazadan götürür. Məsələn, Fireworks statistikasına görə, alıcıların 50%-i BOPIS praktikasını seçir və onların 67%-i sifarişi götürərkən mağazada əlavə alış da edir.
  • Tez-tez məhsulu evə çatdırılma ilə onlayn sifariş edir.
  • Saytlarda və tətbiqlərdə qiymətləri izləyir və müqayisə edir.
  • Alış-verişi və endirimlər haqqında məlumat almağı asanlaşdırmaq üçün mağazanın və ya şirkətin tətbiqini quraşdırır.
  • Yeni məhsullar və sərfəli təklifləri izləmək üçün şirkətin e-mail və ya messencer göndərişlərinə abunə olur.
  • Çat-botlar, sosial şəbəkələr və ya telefon vasitəsilə aktiv şəkildə rəy və təkliflər bildirir.
Bu ümumi davranış modellərinə əsaslanaraq daha fərdi müştəri portretləri qurmaq mümkündür — məsələn, Customer Journey Map (Müştəri Səyahəti Xəritəsi).

Omnikanal müştəri üçün CJM və onu necə qurmaq olar

CJM (Customer Journey Map – Müştəri Səyahəti Xəritəsi) — bu, müştərinin şirkətlə qarşılıqlı əlaqəsini bütün mərhələlərdə vizuallaşdırmağa imkan verən analitik alətdir: ilk təmasdan alışa və satışdan sonrakı xidmətə qədər. Belə bir xəritə istehlakçının keçdiyi bütün təmas nöqtələrini, qarşılaşdığı çətinlikləri (məsələn, qeyri-aşkar sifariş düyməsi və ya qaynar xəttdəki növbə), qərarlarını müşayiət edən emosiyaları və şirkətin effektivliyini itirdiyi mərhələləri aydın şəkildə göstərməyə kömək edir. Xəritə nə qədər detallı tərtib olunarsa, kritik maneələri müəyyənləşdirmək bir o qədər asan olur: işləməyən CTA (call-to-action), mürəkkəb qeydiyyat forması, yüklənmiş dəstək xidməti və ya kanallar arasında uyğunsuz kommunikasiya. Gerçək seqmentlərə fokuslanmaq fərdiləşdirilmiş ssenariləri qurmağa, qarşılıqlı əlaqəni avtomatlaşdırmağa və məzmunu istifadəçilərin konkret ehtiyaclarına uyğunlaşdırmağa imkan verir.

CLV hesablanması — strategiyanın növbəti addımı

Omnikanal müştəri portretini yaratdıqdan sonra keyfiyyətli omnikanal marketinq strategiyasının növbəti mərhələsi CLV-nin (Customer Lifetime Value — Müştərinin Ömürlük Dəyəri) hesablanmasıdır. Bu göstərici şirkətə müştərinin uzunmüddətli perspektivdə biznes üçün real dəyərini qiymətləndirməyə imkan verir. CLV sayəsində biznes müştəriləri seqmentləşdirə, kommunikasiya strategiyasını uyğunlaşdıra, dəstək prioritetlərini müəyyənləşdirə və hansı müştərilərə vaxt və büdcə yatırmağın məqsədəuyğun olduğunu müəyyən edə bilər. CLV — bu, müştərinin brendlə qarşılıqlı əlaqə dövründə gətirdiyi ümumi gəlirdir — məsələn, bir il ərzində və ya orta ömür dövrü üzrə. Məsələn, əgər alıcı hər iki ayda bir 2000 manat xərcləyirsə, onun illik dəyəri belə hesablanır: 6 × 2000 = 12 000 manat. Lakin əgər bu müştərinin xidmətinə ayda 2 saat vaxt sərf olunursa və bir mütəxəssisin saatlıq işi 500 manat təşkil edirsə, dəstək xərcləri belə olacaq: 12 × 2 × 500 = 12 000 manat/il. Nəticədə şirkət bu müştəridən faktiki olaraq qazanc əldə etmir. Belə hallar vaxtında aşkar edilməli və resursların optimallaşdırılması üçün potensialı yüksək olan müştərilərə fokuslanılmalıdır. Omnikanal müştəri portreti yaradıldıqdan və onun CLV-si hesablandıqdan sonra şirkət omnikanal marketinq strategiyasını qurmağa inamla başlaya bilər.

Omnikanal müştəri ilə necə işləmək olar: məsləhətlər və tövsiyələr

Kommunikasiya kanallarının sayının artması, təbii ki, müştərilərlə qarşılıqlı əlaqə üçün yeni imkanlar açır, lakin eyni zamanda bu prosesi idarə etməyi də çətinləşdirir. Vahid strategiya olmadan kommunikasiya tez bir zamanda xaosa çevrilir, bu isə həm marketinqin effektivliyinin, həm də müştəri etimadının itməsinə gətirib çıxarır. Hər bir şirkət, şübhəsiz ki, müştəri cəlb etmə strategiyasını özü müəyyənləşdirir, lakin bu prosesi daha səmərəli etmək üçün bir neçə universal yanaşma mövcuddur:
  1. Əsas qarşılıqlı əlaqə kanallarını müəyyən edin Hər yerdə olmaq lazım deyil — müştərinizin olduğu yerdə olmaq kifayətdir. Auditoriyanızın gerçəkdə hansı platforma və təmas nöqtələrindən istifadə etdiyini təhlil edin və sabit, ölçülə bilən qarşılıqlı əlaqə təmin edən kanalları seçin: vebsayt, messencerlər, e-mail, sosial şəbəkələr, fiziki məkanlar, mobil tətbiq və s. Tövsiyə: Təmas nöqtələrinin və hadisələrin sayı optimal olmalıdır. Yalnız büdcə məhdudiyyətlərinizi deyil, müştərinin şəxsi məxfiliyini də nəzərə alın — çoxsaylı göndərişlər, təkliflər və sorğular əsəbləşdirici ola bilər və əks nəticə verə bilər.
  2. Kanalların texniki inteqrasiyasını təmin edin Əmin olun ki, CRM sisteminiz, marketinq platformalarınız, analitika, çat-botlar, əlaqə mərkəzi modulları və e-commerce bir-biri ilə uyğun işləyir. Müştəri ilə bağlı bütün məlumatlar — sifarişlər, müraciət tarixçəsi, kampaniyalara reaksiyalar — vahid pəncərədə əlçatan olmalıdır.
  3. Fərdiləşdirilmiş ssenarilərin məntiqini yaradın Müştəri məlumatlarına (davranış, alış tarixi, məzmuna reaksiyalar) əsaslanaraq avtomatlaşdırılmış kommunikasiya ssenariləri hazırlayın: salamlayıcı seriyalar, tərk edilmiş səbət haqqında xatırlatmalar, əvvəlki sifarişlərə əsaslanan təkrar təkliflər, sadiq müştərilər üçün dinamik endirimlər. Fərdiləşdirmə məhz bu müştərinin kontekstində yerində və uyğun olmalıdır.
  4. Keçidli analitikanı tətbiq edin Yalnız hər bir kanalın effektivliyini ayrıca deyil, həm də onların arasında müştərinin keçid yolunu qiymətləndirin. Bu göstəriciləri izləyin: konversiya nisbəti, alışa qədərki vaxt, bir əlaqənin dəyəri, açılma və klikləmə faizi. Bu yolla dar boğazları və inkişaf imkanlarını görə biləcəksiniz — məsələn, müştəri Instagram-da başlayır, lakin saytda alış-verişi tamamlaya bilmir.
  5. Brend ardıcıllığını təmin edin Ünsiyyət tərzi, vizual üslub, brendin vədləri — bütün bunlar platformadan asılı olmayaraq uzlaşmalı və uyğun olmalıdır. Müştəri Facebook, qaynar xətt və sifarişlərin təhvil məntəqəsində fərqli şirkətlərlə yox, eyni brendlə əlaqədə olduğunu hiss etməlidir.
  6. Əks əlaqə və test prosesini qurun Omnikanal kampaniyaya start verərkən, əks əlaqə toplama imkanı da nəzərdə tutulmalıdır. Müştərilər nə deyir? Harada kommunikasiya itir? Mesajların, formatların və kanalların A/B-testləri təcrübəni daima təkmilləşdirməyə kömək edəcək.
  7. Strategiyanı mütəmadi olaraq gözdən keçirin Kanallar da dəyişir, auditoriyanın davranışı da. Müştəri yolunun xəritəsini, seqmentləri, ssenariləri və kampaniyaların məntiqini mütəmadi yeniləyin. Strategiya statik olmamalı, müştərinizlə birlikdə inkişaf etməlidir.
  8. Süni intellekt köməkçiləri və çat-botlar tətbiq edin Əsas sorğuları və rutin tapşırıqları çat-botlar və Aİ-asistentlər vasitəsilə avtomatlaşdırın. Onlar standart suallara 24/7 cavab verə, sifarişin rəsmiləşdirilməsində kömək edə, alış və davranış tarixçəsinə əsasən tövsiyələr verə bilərlər. Müasir Aİ-asistentlər sorğuların kontekstini başa düşə və istifadəçi davranışındakı dəyişikliklərə uyğunlaşa bilər, bu da effektiv, sürətli və fərdi təcrübə təmin edir.

Omnikanal marketinq strategiyasının proseslərini avtomatlaşdırmaq üçün alətləri necə seçmək olar: nələrə diqqət etmək lazımdır və bazar hansı həlləri təklif edir

Omnikanal marketinq strategiyasının avtomatlaşdırılması üçün düzgün alətlərin seçilməsi — bu, sadəcə rahatlıq məsələsi deyil, şirkətlə müştəri arasında keyfiyyətli münasibətlərin qurulmasının əsas açarıdır. Bəs seçim zamanı nələrə diqqət etmək lazımdır?
  1. Mövcud sistemlərlə inteqrasiya: Seçilmiş həllər sizin hazırkı platformalarınızla (CRM, CDP (Customer Data Platform), e-commerce, analitika) asanlıqla inteqrasiya olunmalıdır ki, vahid məlumat axını qorunsun və müxtəlif sistemlər arasında effektiv informasiya mübadiləsi mümkün olsun.
  2. Kommunikasiya kanallarında çeviklik: Sistem müxtəlif müştəri qarşılıqlı əlaqə kanallarını (e-mail, sosial şəbəkələr, messencerlər, telefon, sayt çatları) dəstəkləməlidir. Bütün bu kanalların vahid platformada birləşdirilməsi vacibdir ki, müştəri ilə fasiləsiz dialoq mümkün olsun.
  3. Kommunikasiyaların avtomatlaşdırılması: Seçilən alət müştəri yolunun hər mərhələsi üçün avtomatik bildirişlər, mesajlar və ssenarilər qurmağa imkan verməlidir. Məsələn, sifarişin təsdiqlənməsi, tərk edilmiş səbət barədə xatırlatma və digər qarşılıqlı əlaqələr.
  4. İnteraksiyanın fərdiləşdirilməsi: Həllər müştəri haqqında məlumatlara, onun davranışına və əvvəlki alışlarına əsaslanaraq fərdi təkliflər yaratmağı dəstəkləməlidir. Bu, marketinq kampaniyalarınızın effektivliyinə birbaşa təsir edir.
  5. Məlumatların analizi və hesabatlıq: Müştəri ilə qarşılıqlı əlaqənin hər bir kanalı üzrə məlumatların toplanması, analizi və vizualizasiyası üçün alətlərin mövcudluğu vacibdir. Bu, effektivlik göstəricilərini izləməyə və strategiyanı vaxtında tənzimləməyə imkan verir.
  6. Müştəri profillərinin idarə olunması: Hər bir müştəri üçün vahid profil yaratmaq və onu bütün təmas nöqtələrindən toplanan məlumatlarla birləşdirmək imkanı təmin olunmalıdır.
  7. Miqyaslana bilmə və çeviklik: Həll biznesin böyüməsinə uyğun miqyaslana bilməli və şirkətinizin ehtiyaclarındakı dəyişikliklərə, eləcə də yeni kanalların əlavə olunmasına uyğunlaşa bilməlidir.
  8. İstifadə rahatlığı: Sistem interfeysi intuitiv və rahat olmalı, komandanız yeni proseslərə və ayarlara tez uyğunlaşa bilməlidir.
  9. Məlumatların təhlükəsizliyi: Müştəri məlumatlarının qorunması prioritetdir. Seçilmiş həll təhlükəsizlik standartlarına uyğun olmalı və məxfi informasiyanın qorunmasını təmin etməlidir.
  10. Texniki dəstək və yeniləmələr: Sistemin daim texniki dəstək alması və mütəmadi yenilənməsi vacibdir ki, o bazardakı yeni çağırışlara uyğunlaşa bilsin.
Bu tələblərə cavab verən kompleks həllər təqdim edən şirkətlərdən biri — SMART business-dir. Bu alətlərin funksionallığı marketinq proseslərini necə avtomatlaşdırır — gəlin bunu ətraflı nəzərdən keçirək.

SMART CRM, Microsoft Dynamics 365, SMART EasyBot və SMART Chat: bu alətlər omnikanal strategiyanı necə optimallaşdırmağa kömək edir

SMART CRM — bu, satış, marketinq və servis xidmətlərinin proseslərini avtomatlaşdırmaq üçün nəzərdə tutulmuş kompleks CRM platformasıdır. O, ticarət üçün lazım olan bütün məlumatları vahid rəqəmsal məkanda konsolidasiya edir. CRM sistemi dörd əsas modul təklif edir və onları həm birlikdə, həm də ayrı-ayrılıqda tətbiq etmək mümkündür: SMART Sales, SMART Customer Care, SMART Order ManagementSMART Marketing. CRM platforması eyni zamanda bir çox vacib konnektorlarla inteqrasiyanı da təklif edir — məsələn: SMART Connector for Telephony, SMART Connector for GMS, SMART Connector for Ringostat və s. SMART CRM-in və ya onun ayrı-ayrı modullarının tətbiqi müştəri ilə ünsiyyətin bütün mərhələlərində avtomatlaşdırmanı təmin edir, kommunikasiya kanallarını vahid bir sistemdə birləşdirir, müştəri davranışını effektiv şəkildə təhlil etməyə imkan verir və marketinq menecerlərinin üzərindəki rutin yükü azaldır. Omnikanal marketinq strategiyasının qurulması üçün CRM sisteminin əlavə modulları — SMART Chat və SMART EasyBot da faydalı olacaq.
  • SMART Chat şirkətin istifadə etdiyi bütün çatları (Telegram, WhatsApp, Viber, Instagram və s.) vahid, aydın ünsiyyətə birləşdirir və müştəri məlumatlarını dərhal Dynamics 365 və ya SMART CRM sisteminə inteqrasiya edir. Bu isə müştəri təcrübəsinin fərdiləşdirilməsi üçün əlavə imkanlar yaradır.
  • SMART EasyBot — bu, Viber və Telegram platformalarında müştərilərlə ünsiyyəti avtomatlaşdırmağa imkan verən çat-botdur. O, fərdiləşdirilmiş mesajlar göndərir, rahat menyular qurur, daxil olan müraciətləri emal edir, seqmentlər üzrə göndərişlər aparır və bütün prosesi CRM-dən idarə etməyə imkan verir. Bot müştəri məlumatları ilə inteqrasiya olunur, istifadəçilərin qeydiyyatını və öz-özünə xidmət ssenarilərini dəstəkləyir.
Şirkətiniz üçün relevant alətləri seçib onları vahid sistemdə birləşdirdikdə, müştərini satış hunisində asanlıqla saxlaya bilən qarşılıqlı əlaqə zənciri qurmaq mümkündür. Məsələn:
  1. Müştəri şirkətə zəng edir. SMART Connector for Telephony vasitəsilə bu nömrəyə uyğun olaraq müştərinin kartı avtomatik yaradılır.
  2. SMART Marketing vasitəsilə SMS və ya messencer üzərindən əlaqənin nəticəsi və çat-bot linki göndərilir.
  3. Müştəri SMART EasyBot-a abunə olur və onun vasitəsilə fərdiləşdirilmiş təkliflər alır.
  4. Müştəri şirkətlə ünsiyyət qurmaq üçün özünə ən rahat olan kanalı seçir — məsələn, 5 təklif olunmuş messencerdən birini.
  5. Menecer SMART Chat sayəsində müxtəlif messencerlərdəki bütün müştərilərlə fərdi kommunikasiya aparır — hamısı bir pəncərədə rahat şəkildə.

Praktik nümunələr: omnikanal qarşılıqlı əlaqəni SMART business həlləri ilə necə idarə etmək olar

Hər hansı bir həllin funksional imkanlarını ən yaxşı şəkildə onun praktik tətbiq nəticələri nümayiş etdirir. Aşağıda SMART business tərəfindən həyata keçirilmiş iki omnikanal marketinqin optimallaşdırılması üzrə tətbiq nümunəsi ilə tanış ola bilərsiniz: Brocard, Ukraynadakı ən böyük ətir mağazalar şəbəkəsi, Microsoft Dynamics 365 Customer Insights və SMART Connector for GMS-i tətbiq edərək Viber/SMS göndərişlərini avtomatlaşdırdı, müştəri davranışını təhlil etdi və tetikleyici mesajları (məsələn, ad günü və ya tərk edilmiş səbət bildirişləri) istifadəyə verdi. Bu, 1,8 milyondan çox müştəri üçün tək seanslı kampaniyalardan fərdi təcrübəyə keçidi təmin etdi. LEOLAND, Lvovda yerləşən idman və əyləncə kompleksi, Dynamics 365 Sales sistemini SMART Connector for Binotel, SMART Chat, EasyBot, eSputnik və GMS ilə inteqrasiya etdi. Bu, e-mail/SMS/Viber ünsiyyətini, telefoniyaları, çat-botları və Power BI-də analitikaları avtomatlaşdırmağa imkan verdi — hamısı vahid CRM ekosistemində. Bu yanaşma sayəsində LEOLAND ziyarətçiləri təkcə mərkəzdə əylənməkdən deyil, həm də yüksək səviyyəli xidmət və kommunikasiya təcrübəsindən zövq aldılar. Əgər siz də öz omnikanal strategiyanızın avtomatlaşdırılması üçün həll axtarırsınızsa — demo üçün sorğu buraxın, və SMART business mütəxəssisləri sizə uyğun alətləri seçməkdə kömək edəcəklər: Demo istəyirəm
18 oxumaq üçün dəqiqə
CRM sistemində satış hunisi
Satış hunisində (satış prosesində) boşluqlara yol verməmək. CRM sistemi hər bir potensial müştərini necə nəzarətdə saxlayır
Biznesdə satışlar çox zaman şirkətin uğurunu müəyyən edir. Hər bir sorğu potensial sövdələşmə ola bilər, hər bir qarşılıqlı əlaqə isə gələcək əməkdaşlığın əsasıdır. Buna görə satış şöbəsi tez-tez xilasedici komandasını xatırladır: çoxsaylı əlaqələr, vaxt çatışmazlığı və eyni anda müxtəlif tapşırıqları yerinə yetirmək məcburiyyəti. Əgər hər bir qarşılıqlı əlaqəni qeydə alan dəqiq bir sistem yoxdursa, satış hunisi dəyərli imkanların əldən çıxdığı bir "ələk"ə çevrilə bilər. Bundan əlavə, Gartner şirkətinin məlumatına görə, biznes liderlərinin 84%-i hesab edir ki, marketinqdən satışa keçid ən çətin və vacib çağırışlardan biridir. Tanış səslənir, elə deyilmi? Potensial müştərinin MQL (Marketing Qualified Lead) səviyyəsindən SQL (Sales Qualified Lead) səviyyəsinə keçidi — potensial müştərinin satış hunisinin hər mərhələsində diqqətlə müşayiət edildiyi həssas bir prosesdir. Müştəri yalnız alış niyyətini açıq şəkildə göstərdikdən sonra bu keçid tamamlanır. Məhz bu mərhələdə çox vaxt boşluqlar yaranır və bu boşluqlar şirkətlərə baha başa gəlir. Beləliklə, sadə dillə desək, effektiv satış hunisi komandanın birlikdə işləməsinə kömək edən bir vasitədir. Bu, ümumi mənzərəni görmək, hərəkətin harada dayandığını və konversiyanı nəyin ləngitdiyini anlamaq üçün bir yoldur.

Biznes baxımından satış hunisi nədir?

Satış hunisi, yaxud başqa cür desək, satış prosesi — bu, potensial müştərinin şirkətlə ilk təmasından başlayaraq sövdələşmənin bağlanmasına (məhsulun alınması, müqavilənin imzalanması, xidmətin sifarişi və ya abunəliyin rəsmiləşdirilməsi və s.) qədər keçdiyi mərhələlərin ardıcıllığıdır. Bunu daralan bir yol kimi təsəvvür edin: girişdə maraqlananlar çoxdur, çıxışda isə yalnız həqiqətən almağa hazır olanlar qalır. Biznes üçün satış hunisi — bu, praktik bir alətdir ki, o aşağıdakı məsələlərdə kömək edir:
  • Müştərilərin cəlb edilməsi prosesini sistemləşdirmək.
  • Zəif nöqtələri müəyyən etmək (potensial müştərilərin ən çox itirildiyi mərhələləri təhlil etmək).
  • Resursları optimallaşdırmaq (komanda səylərini elə bölüşdürmək ki, satışın hər mərhələsi maksimum səmərə ilə işləsin).
  • Konversiyanı artırmaq (müştərinin ehtiyaclarını daha dəqiq anlamaq və qarşılıqlı əlaqə strategiyasını buna uyğunlaşdırmaq).
Beləliklə, satış hunisi vasitəsilə potensial alıcıların hansı mərhələlərdə “ilişib qaldığını”, harada müştərilərə əlavə diqqət lazım olduğunu və uğurlu sövdələşmələrin sayını necə artırmaq mümkün olduğunu aydın şəkildə görmək olar. Bu baxımdan, satış hunisi itkiləri azaltmağa və mənfəəti artırmağa yönəlmiş strategiyanın təməlini təşkil edir.

Biznes üçün üstünlükləri

Effektiv satış hunisi biznesə bir sıra üstünlüklər qazandırır, bunlara aşağıdakılar daxildir:
  1. Prosesin tam mənzərəsi — siz potensial müştərinin hər addımını görürsünüz, onun harada olduğunu anlayırsınız və hərəkətinin davam etməsi üçün nə etmək lazım olduğunu müəyyənləşdirirsiniz.
  2. Zəif nöqtələrin müəyyən edilməsi — satış hunisi potensial müştərilərin ən çox itirildiyi mərhələləri aydın şəkildə göstərir. Bu isə təxminlərə əsaslanmaq əvəzinə, potensial müştərilərin itirilməsinə səbəb olan problemləri aradan qaldırmaq üçün dəqiq və məqsədyönlü qərarlar qəbul etməyə imkan verir.
  3. Prioritetlərə fokuslanma — səyləri bütün istiqamətlərə yaymaq əvəzinə, komanda diqqətini alış etməyə ən yaxın olan müştərilərə cəmləyir. Bu, həm vaxta və resurslara qənaət edir, həm də işin səmərəliliyini artırır.
  4. Qarşılıqlı əlaqə keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması — müştərinin hansı mərhələdə olduğunu anlamaqla siz ünsiyyəti uyğunlaşdıra, düzgün həllər təklif edə və konkret anda müştərini maraqlandıran suallara cavab verə bilərsiniz.
  5. Nəticələrin proqnozlaşdırılması — satış hunisinin təhlili əsasında yaxın gələcəkdə nə qədər sövdələşmənin bağlana biləcəyini asanlıqla proqnozlaşdırmaq mümkündür. Bu, planlaşdırmanın keyfiyyətini artırır və gözlənilməz hallardan qaçmağa kömək edir.
  6. Konversiyanın artması — sistemli yanaşma müştərilərin bir mərhələdən digərinə keçid faizini artırmağa imkan verir, bu isə ümumi tamamlanmış sövdələşmələrin sayının çoxalması deməkdir.
  7. Açıq və şəffaf proses — satış hunisi həm rəhbərlik, həm də komanda üçün prosesi aydın və başa düşülən edir. Hər kəs öz rolunu bilir və məsul olduğu mərhələdə nəticəyə cavabdeh olur.
  8. Miqyaslanma imkanı — proses düzgün qurulduqda satış həcmlərini artırmaq daha asan olur, çünki bütün mərhələlər dəqiq müəyyənləşdirilib və nəzarət altındadır.

Satış hunisi necə işləyir?

Alıcının real yolunu təsəvvür edin: əvvəlcə o nəsə axtarır, sonra sizin məhsul və ya xidmətinizlə rastlaşır, daha sonra rəyləri oxuyur, rəqiblərlə müqayisə edir, tərəddüd edir, məsləhət alır və nəhayət qərar verir. Satış hunisinin strukturu adətən bir neçə mərhələdən ibarət olur:
  • Yuxarı hissə— ən geniş olan mərhələdir, burada insanlar brend haqqında məlumat əldə edir. Bu mərhələdə reklam, sosial şəbəkələr və SEO alətləri yaxşı təsir göstərir.
  • Orta hissə — potensial müştəri artıq maraqlanır: bloq oxuyur, vebinar izləyir, qiymət siyahısını yükləyir. Burada vacib olan sizin təklifinizin niyə diqqətəlayiq olduğunu izah etməkdir.
  • Aşağı hissə — müştəri demək olar ki, alışa hazırdır, amma son təkan lazımdır: demo, uğur hekayəsi və ya fərdi konsultasiya.
Əgər satış hunisi təzyiq olmadan və müştəriyə hörmət prinsipi ilə qurulubsa, bu proses satışdan daha çox kömək kimi görünür. Belə olduqda, müştəri onu zorla yönləndirmədiklərini, əksinə, həqiqətən maraqlı olduğu bir yolda ona dəstək göstərildiyini hiss edir.

Satış hunisi ilə necə işləmək olar?

Satış hunisinin həqiqətən sizin xeyrinizə işləməsi üçün o, “canlı” bir alət olmalıdır, yəni gündəlik real iş proseslərinə inteqrasiya olunmalıdır. Satış hunisindən sistemli və effektiv şəkildə istifadə etmək üçün aşağıdakı əsas prinsiplər kömək edə bilər:
  1. Əvvəlcə mövcud vəziyyəti dəyərləndirin — satış huniniz hal-hazırda necə görünür? Hər mərhələdə neçə potensial müştəri var? Ən çox “axın” harada baş verir? Dürüst diaqnoz olmadan dəyişiklik etmək çətindir. Zəif nöqtələri görməkdən çəkinməyin, çünki məhz onlar sizin inkişaf nöqtələrinizdir.
  2. Mərhələləri dəqiq müəyyənləşdirin — hər bir satış hunisinin öz mərhələləri olur: ilk əlaqədən sövdələşmənin bağlanmasına qədər. Bu mərhələləri biznes prosesinizə uyğun şəkildə strukturlaşdırmaq vacibdir. Məsələn:
  • Potensial müştərilərin cəlb olunması (reklam və ya kontent vasitəsilə marağın formalaşdırılması).
  • İlk təmas (zəng, e-mail və ya görüş).
  • Həllin təqdimatı (məhsul və ya xidmətin nümayişi).
  • Şərtlərin müzakirəsi (razılaşmanın təfərrüatlarının müzakirəsi).
  • Razılaşmanın bağlanması (alış, müqavilənin imzalanması, xidmətin rəsmiləşdirilməsi və s.).
Universal satış hunisi yoxdur. Bəziləri üçün bu, 4 mərhələdən ibarət ola bilər, digərləri üçün — 8. Əsas olan odur ki, hər bir mərhələ müştəri ilə qarşılıqlı əlaqə məntiqinizə uyğun olsun — ilk klikdən və ya zəngdən tutmuş müqavilənin imzalanmasına qədər.
  1. Hər mərhələyə dəqiq proseslər müəyyən edin və məsul şəxslər təyin edin — satış hunisi komanda alətinə çevrildikdə, hər kəs öz mərhələsində potensial müştərilərlə nə etməli olduğunu dəqiq bilir. Məsələn: “Kommersiya təklifinə cavab vermiş potensial müştəri” = menecer üçün 24 saat ərzində tədbir görmə tapşırığı.
  2. Bütün qarşılıqlı əlaqələri qeyd edin — ilk salamlamadan tutmuş son “Alış üçün təşəkkür edirik” mesajına qədər, çünki hər bir potensial müştəri satış hunisinin müxtəlif mərhələlərində ola bilər. Bu baxımdan CRM sistemi əvəzolunmaz bir köməkçidir, çünki bütün zənglər, elektron məktublar, qeydlər və danışıqların tarixçəsi bir yerdə saxlanılır. Bu isə mərhələlər arasında keçid zamanı və ya menecer dəyişdikdə məlumat itkisi riskini aradan qaldırır.
  3. Ölçün, təhlil edin, düzəliş edin — çünki ölçülməyən heç bir şey təkmilləşdirilə bilməz. Əgər potensial müştərilər müəyyən bir mərhələdə kütləvi şəkildə "azalırlarsa", bu artıq prosesi optimallaşdırmaq lazım olduğuna işarədir. Məsələn, ola bilər ki, təqdimat kifayət qədər inandırıcı deyil və ya danışıqlar mərhələsi daha çevik yanaşma tələb edir. Belə hallarda məlumatlar sizin ən yaxşı məsləhətçinizə çevrilir.
  4. Avtomatlaşdırmanı həqiqətən faydalı olan yerlərdə qurun — xatırlatmalar, e-poçt göndərişləri, avtomatik tapşırıqlar kimi alətlər vaxtınıza qənaət edir və insan faktorundan qaynaqlanan riskləri azaldır. Amma unutmayın: avtomatlaşdırmanı bürokratiyaya çevirmək olmaz. Avtomatlaşdırılmış satış hunisi canlı ünsiyyəti əngəlləməməli, əksinə onu dəstəkləməlidir.
Məsələn, SMART CRM həlli vasitəsilə aşağıdakı rutin tapşırıqları asanlıqla avtomatlaşdıra bilərsiniz:
  • Potensial müştərilər haqqında məlumatların toplanması;
  • Xatırlatmaların və məktubların göndərilməsi;
  • Hər bir mərhələnin effektivliyinə dair analitikanın formalaşdırılması və s
  1. Fərdi yanaşmadan istifadə edin — müştərilər individual ünsiyyəti yüksək qiymətləndirirlər. Satış hunisi onların maraqlarını nəzərə almalıdır, biznes üçün nəzərdə tutulmuş CRM sistemi isə təkliflərinizi konkret ehtiyaclara uyğunlaşdırmaqda sizə kömək edəcək.

Ən çox rast gəlinən satış hunisi növləri və B2C ilə B2B satış huniləri arasındakı əsas fərqlər

B2C üçün klassik AIDA marketinq satış hunisi xarakterikdir: Attention (Diqqət) → Interest (Maraq) → Desire (İstək) → Action (Hərəkət). Gəlin bu mərhələləri daha ətraflı nəzərdən keçirək:
  1. Attention — şirkət ilk olaraq insanın diqqətini məhsula və ya brendə cəlb edir. Məsələn, cəlbedici banner, diqqətçəkən başlıq və ya sosial şəbəkələrdə reklam.
  2. Interest — bu mərhələdə müştərinin marağını oyatmaq lazımdır: niyə bu məhsulun aktual, faydalı və ya diqqətəlayiq olduğunu göstərmək. Burada suallara cavab verən və ya məhsulun dəyərini vurğulayan məzmunca zəngin olan kontent effektiv işləyir.
  3. Desire — bu mərhələdə müştəridə məhsulu və ya xidməti əldə etmək istəyi yaranır. Onun üçün məhsulun real faydasını və gündəlik həyatına təsirini anlamaq önəmlidir. Bu mərhələdə rəylər, istifadə halları, üstünlüklərin vizual şəkildə təqdimatı və s. çox faydalıdır.
  4. Action — son addım. Müştəri məqsədyönlü hərəkəti həyata keçirir: alış edir, qeydiyyatdan keçir, müraciət edir və s. Marketinqin vəzifəsi bu mərhələni mümkün qədər asanlaşdırmaq və son tərəddüdləri aradan qaldırmaqdır.
B2C-də alış qərarı daha tez verilir və əlaqə çox zaman birbaşa son istehlakçı ilə qurulur. Bu, daha çox impuls, rahatlıq və sürətlə bağlıdır. Satış hunisi qısa olur və mərhələlər minimaldır. Belə şəraitdə SMART CRM həlli heç bir əlaqəni itirməməyə, müştərinin hərəkətlərinə operativ şəkildə reaksiya verməyə və təkrar satışları avtomatlaşdırmağa kömək edir, bu da B2C auditoriyası ilə səmərəli şəkildə işləmək üçün lazım olan şeydir. B2B-də hər şey daha mürəkkəbdir. Qərar bir nəfər tərəfindən deyil, komanda tərəfindən verilir, bu komandadakı hər kəsin öz baxışı, motivasiyası və tərəddüdləri olur. Buna görə də B2B satış hunisi adətən fərqli görünür: Tələbatın müəyyənləşdirilməsi Həllərin araşdırılmasıVariantların qiymətləndirilməsiRazılaşdırmaMüqaviləSatış sonrası dəstək Burada həm emosiyalar, həm də məntiq, arqumentlər və güvən önəmlidir. Satış prosesi daha uzun, dövr isə daha mürəkkəb olur və hər mərhələ kritik əhəmiyyət daşıyır. SMART CRM həlli bütün əlaqə tarixçəsini qorumağa, sövdələşmənin bütün mərhələlərini strukturlaşdırmağa, izləmə (follow-up) proseslərini avtomatlaşdırmağa və şöbələr arasında fasiləsiz kommunikasiya təmin etməyə kömək edir. Bu da B2B satışlarında nəzarət və şəffaflıq hissi yaradır. SMART business bir B2B şirkəti olaraq uzun satış dövrləri ilə işləyir və müştəri ilə hər bir təmas nöqtəsində effektivliyi təmin etmək üçün özünün marketinq və satış proseslərini idarə etməkdə SMART CRM həllindən istifadə edir.

Müştərinin növbəti mərhələyə keçməyə hazır olduğunu necə müəyyən etmək olar?

Aydındır ki, hər əlaqə dərhal potensial müştəriyə çevrilmir və hər bir potensial müştəri satışa hazır olmur. Satış hunisinin sistemli şəkildə işləməsi üçün müştərinin bir mərhələdən digərinə keçdiyini göstərən meyarları dəqiq müəyyənləşdirmək vacibdir. Aşağıda şirkətlərin tez-tez istifadə etdiyi bəzi meyarları təqdim edirik:
  • “Diqqət” mərhələsindən “Maraq” mərhələsinə keçid: istifadəçi linkə daxil olub, abunə olub və ya e-poçt ünvanını qeyd edib. Bu o deməkdir ki, kontent təsirli olub və fərdiləşdirilmiş ünsiyyət üçün hazırlıq aparmaq lazımdır.
  • “Maraq” mərhələsindən “İstək” mərhələsinə keçid: istifadəçi qiymət siyahısını yükləyib, demo üçün qeydiyyatdan keçib, çat vasitəsilə sual verib və ya müəyyən bir müddəti uğur hekayələrinin səhifəsində keçirib. Bu halda, həmin potensial müştərini satış menecerinə "yönləndirmək" məqsədəuyğundur.
  • “İstək” mərhələsindən “Hərəkət” mərhələsinə keçid: müştəri konsultasiya sifariş edib, zəngə razılıq verib, təklifə cavab verib və ya müraciət formasını doldurub. Bu, tempi itirməməyin və sövdələşməni tamamlamanın vacib olduğu bir məqamdır.
  • "Hərəkət" mərhələsindən satış sonrası dəstəyə keçid: ödəniş həyata keçirilib, müştəri aktiv istifadəçi və ya tərəfdaş olub. Burada dəstək, əlavə satış və loyallıq haqqında yeni mərhələ başlayır.
SMART CRM həlli bu siqnalları qeydə almağa və keçidlərin məntiqini avtomatlaşdırmağa imkan verir. Bu o deməkdir ki, sistem müştərinin hansı mərhələdə olduğunu görməyə kömək edir və növbəti addımda nə etmək lazım olduğunu bildirir: məktub göndərmək, tapşırıq yaratmaq, uyğun kontent təklif etmək və ya başqa şöbəyə yönləndirmək kimi. Beləliklə, mərhələlər arasında aydın keçidin sayəsində satış komandası potensial razılaşmaları itirmir və təsadüfi şəkildə deyil, hər bir potensial müştərinin harada olduğunu anlayaraq və onu finiş xəttinə çatdırmaq üçün nə etmək lazım olduğunu bilərək strategiya ilə işləyir.

SMART CRM platforması ilə avtomatlaşdırılmış satış hunisi

Satışda hər zaman ən çox səs salan deyil, sistemli şəkildə işləyən qalib gəlir. Amma vacibdir ki, bu sistem təşəbbüskarlığı boğmasın, əksinə onu dəstəkləsin. Satış üçün tam funksional ekosistem olan SMART CRM məhz belə işləyir. Burada həm qaydalar, həm də yaradıcılıq üçün yer var. Axı, avtomatlaşdırılmış satış hunisi hamını eyni çərçivəyə salan sərt alqoritmli bir robot deyil. Bu, daha çox aydın şəkildə qeyd olunan əsas nöqtələri olan ətraflı xəritəyə bənzəyir. Oraya necə çatacağınıza isə siz qərar verirsiniz. Sistem marşrutu təyin edir, lakin istifadəçini vasitələrin seçimində məhdudlaşdırmır: zəng etmək, yazmaq, görüş təyin etmək, marketinq kampaniyalarına başlamaq – bütün bu imkanlar vahid iş mühitində birləşdirilib. Beləliklə, SMART CRM intizam yaradır, amma sərhəd qoymur. Bəs satış prosesi nə dərəcədə tənzimlənmiş şəkildə, nə dərəcədə isə yaradıcı olmalıdır? Tənzimləmə bu hallarda vacibdir:
  1. Müştəri xidməti üçün vahid keyfiyyət standartı.
  2. Analitika və proqnozlaşdırma üçün (CRM-də mərhələlər və statuslar müəyyən edilməzsə, nəticələrin effektivliyini ölçmək mümkün olmur).
  3. Yeni əməkdaşların öyrədilməsi üçün — aydın struktur sayəsində adaptasiya dövrü əhəmiyyətli dərəcədə qısalır.
  4. Miqyaslanma imkanı üçün — proses tək bir menecer üçün işləyirsə, bu əladır, amma komanda böyüdükcə vahid sistemə ehtiyac yaranır.
  5. Hüquqi və kommersiya tələblərinə uyğunluq üçün — məsələn, B2B satışlarında təsdiqlənmiş təklif formalarının, müqavilə şablonlarının və aydın təsdiq prosedurlarının olması mütləqdir.
Beləliklə: satış hunisinin mərhələləri, onlar arasında keçid meyarları, hər mərhələdə yerinə yetirilməli mütləq tapşırıqlar və sənədlər, eləcə də kommunikasiya qaydaları dəqiq şəkildə müəyyən olunmalı və riayət edilməlidir. Bəs onda yaradıcılıq üçün nə qalmalıdır?
  1. Müştəri ilə fərdi əlaqənin qurulması: onun ünsiyyət üslubuna, əhvalına və gözləntilərinə uyğunlaşmaq.
  2. Gərəkli çeviklik, improvizasiya və qeyri-standart həllər tələb edən danışıqların aparılması.
  3. Müəyyən bir vəziyyətə uyğun olaraq üstünlüklərin mümkün qədər effektiv şəkildə çatdırması üçün məhsulun dəyərinin ən yaxşı şəkildə vizuallaşdırılması.
  4. Ehtirazlarla iş, çünki standart şablonlar həmişə işə yaramır, ona görə də fərdi yanaşma tələb olunur.
Qeyd etmək lazımdır ki, məhsul mürəkkəb olduqca yaradıcılıq yanaşmasının rolu daha da artır. Amma geniş kütləvi satışlar zamanı stabil keyfiyyəti təmin etmək üçün daha sərt tənzimləmə qaydaları tələb olunur.

SMART CRM vasitəsilə avtomatlaşdırılmış satış hunisinin üstünlükləri

  • Aydın struktur və hərəkət azadlığı — SMART CRM satış prosesini standartlaşdırmağa, mərhələləri dəqiq müəyyən etməyə kömək edir. Lakin bu mərhələlərin daxilində menecer müəyyən qədər sərbəstliyə malikdir: məqsədə çatmaq üçün hansı addımları atacağını özü müəyyənləşdirə bilər. Bu isə vahid sistemi qorumaqla yanaşı, müştəriyə fərdi yanaşmanı da saxlamağa imkan verir.
  • Heç nəyi gözdən qaçırmadan vaxtında izləmə (follow-up) — CRM-dəki avtomatik xatırlatmalar, triggerlər və tapşırıqlar satış prosesinin hər mərhələsində nizamı və nəzarəti qoruyaraq heç bir potensial müştərinin diqqətdən kənarda qalmamasını təmin edir.
  • Bütün komanda vahid informasiya məkanında işləyir — hesabatlar, şərhlər və qarşılıqlı əlaqə tarixçəsi real vaxt rejimində əlçatandır. Avtomatlaşdırılmış satış hunisi sayəsində həmkarlarınızdan statuslar barədə məlumat almağa ehtiyac qalmır. Bütün məlumatlar hər zaman aktual və göz önündə olur.
  • Biznes ümumi mənzərəni görə bilir — SMART CRM-də məlumatlar qərarların tez və əsaslandırılmış şəkildə qəbul olunması üçün aydın və anlaşılan formatda təqdim olunur.
  • Təlimatlar dəqiq şəkildə yerləşdirilib — yeni işçilər tərəddüd etmir, nəyi necə edəcəyini asanlıqla anlayır, çünki aydın ssenarilər mövcuddur. Təcrübəli satış mütəxəssisləri isə darıxmır, çünki improvizasiya üçün kifayət qədər sərbəstlik var.

Bəs çatışmazlıqlar haqqında nə demək olar?

Burada səmimi demək vacibdir ki, avtomatlaşdırma demək olar ki, həmişə vərdişlərin dəyişməsi deməkdir. Əgər əvvəllər menecer hər şeyi yadda saxlayırdısa və ya cədvəllərdə aparırdısa, CRM ilə bu mümkün olmayacaq. Bu sistem hesabatlılıq mədəniyyəti və müntəzəm qarşılıqlı əlaqə tələb edir. Lakin bu mədəniyyət vərdiş halına gəldikdə və gündəlik işin bir hissəsinə çevrildikdə şirkətin səmərəliliyi dəfələrlə artır. SMART CRM — satış məntiqinın bir platforma daxilində cəmləşdiyi kompleks həlldir. Bu platforma  marketinqi, xidməti, analitikanı, müraciət və sifarişlərin işlənməsini B2B və B2C istiqamətlərində birləşdirir. SMART Sales həlli sayəsində şirkət razılaşma dövrünün bütün mərhələlərini – ilk əlaqədən tutmuş sövdələşmənin bağlananmasına qədər – həmişə nəzarət altında saxlayır. SMART Order Management sifarişlərin emalını avtomatlaşdırır. SMART Customer Care müştərilərin müraciətlərini itirmədən operativ şəkildə həll etməyə kömək edir. SMART Marketing isə müştəri seqmentlərini idarə etməyə, real vaxt rejimində omnikanal kampaniyalar başlatmağa və onların effektivliyini təhlil etməyə imkan verir. Bütün bu proseslər şəffaf, əlaqələndirilmiş və ölçülə biləndir. Əlavə olaraq, sistem əlavə konnektorlar və inteqrasiyalar vasitəsilə genişlənməni dəstəkləyir. Bu isə messencerlər, sosial şəbəkələr və Nova Poshta, Rozetka kimi məşhur xidmətlər də daxil olmaqla, bütün əsas kommunikasiya kanallarını vahid bir mühitdə birləşdirməyə imkan verir. Beləliklə, müştəriləriniz üçün fasiləsiz və fərdiləşdirilmiş təcrübə təmin olunur. Satış hunisi ilə işləmək üçün avtomatlaşdırılmış yanaşmanın praktiki tətbiqinə nümunə kimi AM Integrator Group şirkətinin təcrübəsini göstərmək olar. Şirkət satış departamentini Microsoft 365 platforması ilə çevik inteqrasiyanı dəstəkləyən müasir CRM həlli ilə gücləndirmək istəyi ilə SMART business şirkətinə müraciət etdi. Nəticədə, SMART CRM proqram məhsulları paketindən SMART Sales həlli tətbiq olundu. Bu həllin sayəsində AM Integrator Group komandası satış hunisinin əsas mərhələləri üzrə müştərilərlə rahat işləmək üçün vahid iş mühiti əldə etdi. Həll Outlook və Microsoft Teams ilə inteqrasiya olunduğuna görə, menecerlər planlaşdırılmış tapşırıqlar, görüşlər və iş prosesləri ilə bağlı xatırlatmaları artıq istifadə etdikləri gündəlik iş alətlərində alırlar. Bu da əlavə tətbiqlər arasında keçidə ehtiyac yaratmadan gündəlik işi əhəmiyyətli dərəcədə sadələşdirir və tapşırıqların yerinə yetirilməsində intizamı artırır. Həmçinin yeni müştəri kartının yaradılması prosesi avtomatlaşdırıldı. Artıq vacib məlumatlar Power BI analitik panellərində əks olunur. Bu, biznes proseslərinin planlaşdırılması və nəzarətini əhəmiyyətli dərəcədə sürətləndirdi. Sistem satış hunisinin mərhələlərini şirkətin daxili proseslərinə uyğun şəkildə konfiqurasiya etməyə, həmçinin hər bir razılaşmanın qiymətləndirilməsi üçün vacib sahələr (məsələn, sövdələşmənin bağlanma ehtimalının faizi və ya gözlənilən marja) əlavə etməyə imkan verdi. Kompleks şəkildə bu yanaşma işin planlaşdırılmasını təkmilləşdirməyə, yeni əməkdaşların adaptasiyasını asanlaşdırmağa və hər bir sövdələşməyə mütəxəssislərin cəlb edilməsi haqqında tam mənzərə əldə etməyə şərait yaratdı.

Satış hunisini necə ölçmək olar — nümunə

Sadəcə təxmin etməklə kifayətlənməmək, hansı mərhələdə müştəriləri "itirdiyinizi" və bunu necə aradan qaldıracağınızı bilmək üçün satış hunisinin mərhələləri arasındakı konversiya faizi müntəzəm olaraq hesablanmalıdır. Konversiya potensial müştərilərin satış hunisinin bir mərhələsindən digərinə keçmə faizidir. Düstur çox sadədir: Konversiya (%) = (Növbəti mərhələyə keçən potensial müştərilərin sayı / Əvvəlki mərhələdə olan potensial müştərilərin sayı) × 100 Nümunə: Vebsaytda sorğu göndərən 500 potensial müştəri var. Menecerlər onlardan 300 nəfərlə əlaqə saxladı və 120 nəfər məhsulun təqdimatına razılıq verdi.
  • Sorğudan zəngə konversiya = (300 / 500) × 100 = 60%
  • Zəngdən təqdimata konversiya = (120 / 300) × 100 = 40%
Bu sadə rəqəmlər artıq potensial müştərilərin harada itirildiyini göstərir. Məsələn, ilk addımdan 40% itirilirsə, bu, təkmilləşdirmə üçün potensialın olduğunu göstərir. Əgər təqdimatdan kommersiya təklifinə yalnız 10% keçirsə, o zaman təqdimatı, menecerin yanaşmasını və ya təklifin hədəf auditoriyaya uyğunluğunu daha dərindən təhlil etmək lazımdır. Dəqiq və faydalı nəticələr əldə etmək üçün aşağıdakıları nəzərə almaq lazımdır:
  1. Müştərinin tam yolu — sövdələşmənin yalnız son mərhələsi yox, müştərinin tam keçdiyi yol nəzərə alınmalıdır.
  2. Potensial müştərilərin mənbəyi — vebinardan daxil olan potensial müştərilərlə soyuq zəngdən gələnlərin konversiya göstəriciləri kəskin şəkildə fərqlənə bilər.
  3. Menecerin rolu — razılaşmanı kim aparıb və hansı alətlərdən istifadə edib.
  4. Məhsulun mürəkkəbliyi — məsələn, SaaS həlli ilə çoxsaylı inteqrasiyalara malik böyük bir layihənin sıfırdan hazırlanması arasında əhəmiyyətli fərq var.
Məhz hər bir mərhələ üzrə hesablamalar (potensial müştəri → seçilmiş potensial müştəri → təqdimat → kommersiya təklifi → sövdələşmə) prosesin məhz harada “zəiflədiyini” və ən əsası isə bunun səbəblərini görməyə imkan verir.

CRM-də satış hunisinin konversiyasını necə təkmilləşdirmək olar?

Satış hunisində zəif nöqtələri gördükdə, prosesdə məqsədyönlü dəyişikliklər etmək mümkündür: triggerlər əlavə etmək, xatırlatmaları aktivləşdirmək, skriptləri yeniləmək, müxtəlif kanallar vasitəsilə ünsiyyəti yaxşılaşdırmaq. Müştərilərin satış hunisinin ortasında “ilişib qalmaması” və ya kommunikasiya kanalları arasında itməməsi üçün onlara rahat və ardıcıl qarşılıqlı əlaqə təcrübəsi təqdim etmək vacibdir. SMART CRM bunu təmin etmək üçün üç əsas yanaşmanı təklif edir:
  • Omnikanal yanaşma: müştərinin olduğu yerdə olun — müasir alıcının geri zəng gözləməyə vaxtı yoxdur. O, çatda yaza, formanı doldura, messencerdə müraciət edə bilər. SMART CRM-də omnikanal yanaşma o deməkdir ki, bütün bu müraciətlər itirilmə riski olmadan avtomatik olaraq vahid müştəri kartına gələrək satış hunisinə daxil edilir. Menecer isə hər şeyi bir yerdə görə bilər və daha sürətlə reaksiya verə bilər. Bu da birbaşa ilk əlaqədən olan konversiyaya təsir edir: cavab nə qədər tez olarsa, müştərini maraqlandırmaq ehtimalı bir o qədər yüksək olacaq.
  • Süni intellektdən istifadə: satışda ağıllı çat-köməkçiləri — SMART CRM müştərilərlə qarşılıqlı əlaqəni genişləndirmək üçün SMART ChatSMART Easy Bot kimi intellektual həllər təklif edir. Bu əlavələr kommunikasiyanın avtomatlaşdırılmasına, eyni zamanda fərdiləşdirilməsinə və rahat olmasına imkan yaradır. SMART Chat populyar messencerləri bir pəncərədə birləşdirir, kommunikasiya tarixçəsini və analitikanı saxlayır. SMART Easy Bot isə Viber və Telegram üçün ağıllı çatbotlar yaratmağa, özünəxidmət ssenarilərini və avtomatlaşdırılmış mesajlaşmanı həyata keçirməyə, həmçinin təsdiqlənmiş kontaktlar toplamağa imkan verir.
Bu həllərə “ağıllı” deyilməsinin səbəbi budur ki, onlar operatorun iştirakı olmadan müştəri  müraciətlərinə avtomatik olaraq cavab verə bilir, ehtiyaclarını anlayır, növbəti addımlar barədə tövsiyələr verir və real vaxt rejimində müvafiq məlumatlar təqdim edir. Birlikdə onlar cavablandırma müddətini azaldır, müştərilərin etibarını artırır və menecerlərə proaktiv işləmək üçün alətlər verir.
  • Müştəri səyahəti xəritəsinin (Customer Journey Map) qurulması: müştərinin yolunu başa düşmək = nəticəyə təsir göstərmək — SMART CRM müştəri ilə qarşılıqlı əlaqə barədə məlumatları toplamağa imkan verir: müştəri nə vaxt və necə müraciət edib, nəyi izləyib, hansı mərhələdə dayanıb. Bu isə tipik davranış nümunələrini görməyə və müştərinin gözləntilərinə uyğunlaşmağa kömək edir. Məsələn, əgər əksər potensial müştərilər kommersiya təklifini aldıqdan sonra “yoxa çıxırsa”, yəqin ki, e-mail şablonunu yenidən nəzərdən keçirmək lazımdır və ya xatırlatma zəngi əlavə etmək daha məqsədəuyğun ola bilər.

Nəticə:

SMART CRM sayəsində şirkət yalnız aydın göstəricilər əldə etmir, həm də bu göstəricilərə təsir göstərmək üçün real alətlərə sahib olur. Sistem hansı mərhələdə problemlər olduğunu göstərir və onları həll etmək üçün avtomatlaşdırmadan tutmuş müştəri yolunun dərin analitikasına qədər vasitələr təqdim edir. SMART CRM həllinin satış komandanıza daha çox sövdələşmələr bağlamağa necə kömək edə biləcəyi ilə maraqlanırsınızsa konsultasiya sifariş edin və sistemi satış prosesinizə uyğunlaşdıraraq ölçülə bilən nəticələr əldə etmək yollarını öyrənin! Konsultasiya sifariş etmək
14 oxumaq üçün dəqiqə
Nöqtəli xəttlə (punktir xətt) çəkilmiş əyri və üzərində markerlər: lampa və sual işarələri, noutbuk, içində qutu olan alış-veriş arabası və üzərində gülən üz olan qutu.
Müştərinin səyahət xəritəsi: biznes proseslərinin optimallaşdırırıq, istifadəçi yolundakı maneələri aradan qaldırırıq
Həddindən artıq istehsalın müasir dövrü getdikcə daha çox istehsalçı ideyası dövrü adlandırılır, burada bizneslər istehlakçılara təkcə məhsullar deyil, həm də fərdiləşdirilmiş dəyər təklif edir. Benchmark araşdırmasına görə, sürətlə inkişaf edən şirkətlərin 87%-i “dəyər yaratma” yanaşmasını fəal şəkildə tətbiq edir. Onların təcrübəsi göstərir ki, biznesin istehlakçılarla güclü emosional əlaqə yaratmaq üçün sərf etdiyi səylər və satış həcmi arasında birbaşa əlaqə var. Biznes çox yaxşı başa düşür ki, “istehlakçının ürəyinə dəqiq yol tapmaq və orada uzun müddət qalmaq" — sehrli bir ritual deyil. Bu, məlumatların toplanması və düzgün şəkildə işlənməsidir. Bu işdə isə effektiv alətlər olmadan mümkün deyil. CRM onların arasında ən populyardır, lakin yeganə deyil. Digər vacib alətlərdən biri isə Müştərinin səyahət xəritəsidir (Customer Journey Map – CJM).

Müştərinin səyahət xəritəsi nədir?

Bu, müştəri səyahətinin müxtəlif mərhələlərində bir şirkətlə istehlakçı arasında olan qarşılıqlı əlaqənin vizuallaşdırılması üsuludur. Brendlə təmasın hər bir nöqtəsində müştərinin ehtiyaclarını və emosiyalarını anlamağa kömək edir. Bu səbəbdən mütəxəssislər CJM-i biznes proseslərinin optimallaşdırılması üçün vacib olan alətlərdən biri hesab edirlər və onu CRM sistemi ilə eyni səviyyədə qiymətləndirirlər.

Nə üçün CJM istifadə etməyə dəyər?

Bilirdinizmi ki, Benchmark məlumatlarına əsasən, müştərilərin 90%-dən çoxu məhsul və ya xidmətlərinizi almamışdan əvvəl internetdə öz şəxsi araşdırmalarını aparır? Üstəlik, onlar sizin təklifinizə bənzər bir neçə alternativ də tapırlar. Bəs niyə məhz sizi seçirlər və növbəti dəfə də sizi seçəcəklərmi? Sizin brendinizi yaxınlarına, dostlarına və tanışlarına tövsiyə edəcəklərmi? Yaxşı tərtib edilmiş CJM bu suallara real cavab almağa imkan verəcək.

Müştəri səyahət xəritəsinin məqsədi: planları real satışlara  necə çevirmək olar

Məhsulun bazardakı mövqeyini təhlil etmisiniz, hədəf auditoriyanızı müəyyənləşdirmisiniz, ideal müştəri yolunu planlaşdırmısınız və hətta təxmini satış həcmlərini də hesablamısınız. Lakin real nəticələr gözlədiklərinizdən çox uzaqdır, potensial alıcılar isə səbətlərində məhsulları saxlayıb ödəniş etmədən saytı tərk edir və daimi müştəriyə çevrilmirlər? O zaman Müştəri səyahət xəritələrini yaratmağa başlamaq üçün mükəmməl vaxtdır. CJM-ın əsasını brendlə qarşılıqlı əlaqənin hər mərhələsində istehlakçıların maraqlarının, ehtiyaclarının, motivlərinin  və emosiyalarının təhlili təşkil edir. Adətən cədvəl, diaqram və ya infoqrafika şəklində hazırlanır. Bu yanaşma müştərinin şirkətlə ilk təmas anından başlayaraq satış sonrası qarşılıqlı əlaqəyə qədər olan səyahətindəki problemli nöqtələri vizuallaşdırmağa imkan verir. Bu, biznesə istehlakçıların məhsul, xidmət və ya servisi necə qəbul etdiyini anlamağa, inkişaf potensialı olan sahələri müəyyənləşdirməyə və əlaqəli biznes proseslərində uyğun dəyişikliklər təklif etməyə imkan verir. Müştəri səyahət xəritəsinin hazırlanması biznesin inkişafının istənilən mərhələsində faydalı və məqsədəuyğundur.

Ətraflı şəkildə hazırlanan CJM-ın üstünlükləri

Müştərinin səyahət xəritəsini hazırlayarkən nə qədər çox məlumat toplanarsa, həmin xəritənin məhz sizin biznesinizə xas olan prosesləri real şəkildə əks etdirmə ehtimalı bir o qədər yüksək olar. Ətraflı şəkildə hazırlanan CJM hər zaman əlavə imkanlar deməkdir:
  • Xəritə nə qədər təfərrüatlı olarsa, müştərinin yolunda qarşılaşdığı real maneələri bir o qədər asan görmək mümkündür. Məsələn: işləməyən və ya “donan” qeydiyyat forması, anlaşılmaz təlimat, və ya həddən artıq yüklənmiş dəstək xidməti xətti. “Orta ssenaridən” kənara çıxmaq konversiya göstəricilərinə məqsədyönlü şəkildə təsir göstərməyə və onu əhəmiyyətli dərəcədə artırmağa imkan verir;
  • Ətraflı şəkildə hazırlanan CJM-lər müxtəlif növ real müştərilərin davranışlarını, onların gözləntilərini və qarşılaşdıqları maneələri vizuallaşdırır. Bu isə yalnız fərdiləşdirilmiş kontent və təkliflər yaratmaq üçün deyil, eyni zamanda real nəticə verən avtomatlaşdırılmış ssenariləri konfiqurasiya etmək üçün də geniş imkanlar açır.
Təffərüatlı CJM yaratmaq üçün CRM sistemindən istifadə edin, veb-analitika məlumatlarını maksimum şəkildə tətbiq edin, müştəri xidmətinə daxil olan zəng və müraciətləri təhlil edin, menecerlər və fokus qruplarla sorğular keçirin. Tövsiyə: İstehlakçıların fikirlərini nəzərə almağı unutmayın: Forbes-in 2023-cü ildə apardığı araşdırmaya görə, respondentlərin 50%-i daha yaxşı xidmət və müsbət müştəri təcrübəsi müqabilində şirkətlərlə öz məlumatlarını paylaşmağa hazırdır.

Müştəri səyahət xəritəsinin əsas elementləri

CJM həmişə hər bir konkret biznesin və məhsulun xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla hazırlanır. Bununla belə, əsas elementlər adətən ümumi olur. Bunlara aşağıdakılar daxildir:
  • Səyahət mərhələləri – istehlakçının şirkətlə qarşılıqlı əlaqəsinin bütün vacib elementlərinin siyahısı. Məsələn: brendlə tanışlıq, təkliflərin araşdırılması və rəqiblərlə müqayisə, alış qərarının verilməsi, məhsulun alınması, servis xidməti, satışdan sonrakı dəstək;
  • Əlaqə saxlama nöqtələri – müştəri ilə şirkət arasında olan xüsusi əlaqə yerləri və ya üsullarıdır: vebsayt, sosial şəbəkələr, populyar messencerlər, oflayn və ya onlayn mağazalar;
  • Müştərinin hər mərhələdə yaşadığı emosiyaları.
Tövsiyə: Müştəri səyahətinin hər mərhələsində istehlakçıların nə hiss etdiyini öyrənmək üçün heç bir resurs və səyi əsirgəməyin. Amerikanın istehlakçı davranışı üzrə ən nüfuzlu araşdırma şirkətlərindən biri olan PWC şirkətinin məlumatına görə, istehlakçıların 32%-i tək bir mənfi təcrübədən sonra sevimli brendindən imtina etməyə hazır olduqlarını bildiriblər.
  • Müştərinin məqsədləri – hər mərhələdə müştərinin nə istədiyini anlamaq: məlumat tapmaq, endirim əldə etmək, problemi həll etmək (hansı problemi və hansı yolla);
  • Çətinliklər – istehlakçının yolunda qarşılaşdığı maneələr. Məsələn: saytın istifadə üçün əlverişli olmaması, ödəniş funksiyasının çətinliyi, zəmanət xidməti ilə bağlı problemlər, gec çatdırılma, yaxud çatdırılma şərtlərində və ya vaxtında dəyişikliklərlə bağlı məlumatın olmaması. Bu cür problemlər vaxtında aşkarlanarsa, onlar şirkət üçün inkişaf imkanlarına çevrilə bilər.
Tövsiyə: Müştərilərinizlə uzunmüddətli və etibarlı münasibətlər qurmağa çalışın. Onların sizi tövsiyə etmələri üçün əlinizdən gələni edin. Benchmark məlumatlarına görə, şirkətlərin 70%-i bildirir ki, referal müştərilər digər növ potensial alıcılara nisbətən daha qısa müddətdə alış həyata keçirir.

Müştəri səyahət xəritəsinin düzgün şəkildə qurulması

Effektiv CJM yaradılması müəyyən ardıcıl addımları əhatə edir.

Məqsəd və hədəflərin müəyyənləşdirilməsi

Biznes məqsədinizi aydın şəkildə müəyyənləşdirməklə başlayın: məsələn, xüsusi bazar payının əldə edilməsi, sərmayənin qaytarılması və ya mənfəətin artırılması. Daha sonra bu məqsədlərə uyğun konkret metriklər (ölçü göstəriciləri) seçin. Məsələn: müştəri məmnuniyyəti səviyyəsi (Customer Satisfaction Score – CSAT), müştəri dəstəyi indeksi (Net Promoter Score – NPS), müştəri saxlama dərəcəsi (Customer Retention Rate), bir müştəridən əldə edilən orta gəlir (Customer Lifetime Value – CLV), konversiya dərəcəsi (Conversion Rate), problemlərin həll olunma müddətinin ortalaması (Average Resolution Time), geri qaytarma və şikayətlərin faizi, müştəri cəlbetmə dərəcəsi (Customer Engagement Metrics).

Xəritənin yaradılması – komanda işidir

CJM hazırlanmasında istehlakçılarla təmasda olan bütün əməkdaşların iştirakı çox önəmlidir: müştəri xidməti əməkdaşları, satış sonrası dəstək komandası və satış təmsilçiləri bu prosesə cəlb olunmalıdır. Bu yanaşma kompleks baxış imkanı verir, problemli nöqtələrin daha effektiv şəkildə müəyyən olunmasını və müştəriyönümlü yanaşmanın həyata keçirilməsi üçün bütün komandanın fəaliyyətinin sinxronlaşdırılmasını təmin edir.

Əlaqə saxlama nöqtələrinin tam siyahısı

Müştəri səyahətinin hər mərhələsində brendlə olan bütün əlaqə nöqtələrinin nəzərdən qaçırılmaması çox önəmlidir.

Hədəf auditoriyasının çoxşaxəli təhlili

Bu addım aşağıdakılara əsaslanır:
  • CRM sisteminin məlumatlaraına – satış analitikası və müştəri dəstəyi xidmətinin məlumatları daxil olmaqla;
  • Veb analitika və istifadəçi davranışlarının təhlilinə – Microsoft Clarity kimi alətlər vasitəsilə;
  • Sosial media təhlili və marketinq kampaniyalarının analitikasına;
  • Bazarın sahəvi araşdırmalarına – sorğuların, o cümlədən fokus qruplarının təşkili ilə;
  • Müştəri rəylərinə – dəstək çatbotları, onlayn ticarət platformalarındakı rəylər və forumlarda yazılan şərhlər.
Tövsiyə: Müştərilərinizlə onlar üçün rahat olan kanallar vasitəsilə ünsiyyət qurun. Benchmark araşdırmasına görə, omnikanal satış modelini tətbiq edən şirkətlərdə müştəri saxlama göstəricisi 89% təşkil edir.

Auditoriyanın seqmentləşdirilməsi

İstehlakçıları müxtəlif seqmentlərə ayırmaq və hər biri üçün fərdi portretlər yaratmaq vacibdir. Seqmentləşdirmə parametrləri biznesin xüsusiyyətlərindən və qarşıya qoyulan vəzifələrdən asılı olacaq. Əsasən bunlara aşağıdakılar daxildir:
  • sosial-demoqrafik göstəricilər: yaş, cins, vəzifə, gəlir səviyyəsi, ailə vəziyyəti, təhsil səviyyəsi;
  • coğrafi amillər: region, ərazi, məhsul istehlakının regional xüsusiyyətləri;
  • alış davranışı: alışın müntəzəmliyi, alış qərarının verilmə müddəti, qərara təsir edən amillər (zərurət, spontanlıq);
  • psixofiziki amillər: dəyərlər, həyat tərzi.

Müştəri səyahət xəritəsinin test edilməsi

Hazır olan CJM mütləq sınaqdan keçirilməlidir — bu məqsədlə fokus qruplarda real həyat situasiyaları modelləşdirilməlidir. Bundan sonra şirkətin müxtəlif bölmələri üçün, istehlakçının növünə və CJM mərhələlərinə əsasən, fəaliyyət protokolları hazırlanmalıdır. Müxtəlif müştəri seqmentləri üçün ən uyğun təkmilləşdirmələri müəyyən etmək məqsədilə A/B testlərindən istifadə edin.

Çətinlik yaşanan nöqtələrdə proseslərin optimallaşdırılması

Müəyyən edilmiş istehlakçı çətinlikləri müvafiq təkmilləşdirmələrə çevrilməlidir. Məsələn: saytın UI/UX dizaynının təkmilləşdirilməsi, müraciət formalarının sadələşdirilməsi və ya çatdırılma xidmətinin iş prinsiplərinin yenilənməsi.

Əsas KPI-ların ölçülməsi

Tətbiq edilən dəyişikliklərin effektivliyini qiymətləndirmək üçün müəyyən edilmiş metrikləri mütəmadi olaraq ölçmək çox vacibdir.

Müştəri səyahət xəritəsinin əsas növləri

Müştəri yolunun vizuallaşdırılması üçün ən geniş yayılmış CJM formatlarına nəzər salaq.

Mövcud vəziyyəti əks etdirən CJM

Bu xəritə müştərinin şirkətlə bütün əlaqə saxlama nöqtələrindəki düşüncə və hisslərini əks etdirir. Məqsədi hər bir əlaqə nöqtəsində müştərinin keçirdiyi emosiyaları və qarşılaşdığı çətinlikləri aşkarlamaqdır. Ən çox müştəri təcrübəsindəki boşluqları tapmaq üçün istifadə olunur. Tövsiyə: Müştəri təcrübəsinin təkmilləşdirilməsi üzərində işləyərkən yadda saxlamaq lazımdır ki, PWC şirkətinin araşdırmasına görə, istehlakçılar sürəti, rahatlığı, hər zaman kömək etməyə hazır olan heyəti və mehriban, lakin israrlı olmayan xidməti ən çox qiymətləndirirlər.

“Day in the life” xəritəsi – müştərinin “həyatına daxil olmaq” fürsəti

Bu CJM formatı potensial istehlakçının bir gününün modelləşdirilməsinə əsaslanır və proaktiv bizneslər üçün effektiv bir vasitədir. Məsələn, gələcək valideynlər uşaqları üçün təhsil proqramları hələ axtarmasalar da, onları körpələrin erkən inkişafının interaktiv üsulları ilə maraqlandırmaq mümkündür.

“Future State” xəritəsi – ideal müştəri səyahətini modelləşdirmək üçün ən yaxşı üsul

Bu CJM növü, müştəri səyahətinin bütün mərhələlərinin, o cümlədən mümkün çətinliklərin ətraflı şəkildə planlaşdırılmasını nəzərdə tutur. Tövsiyə: Müştərilərim üçün daha nə edə bilərəm?” sualının cavabını tapmaq üçün vaxt və resurs əsirgəməyin. PWC şirkətinin araşdırmasına əsasən, amerikalıların 54%-i hesab edir ki, əksər şirkətlərdə müştəri təcrübəsi təkmilləşdirilməlidir.

Müştəri mərkəzli biznes proseslərinin təşkil edilməsi

Xidmət planı (Service Blueprint) prinsipi əsasında qurulmuş Müştərinin səyahət xəritəsi müştəri xidmətində iştirak edən komandaları və prosesləri “yoxlamaq” məqsədi daşıyır. Bu kontekstdə inkişaf edən sahələrdən biri, işçiləri rutin işlərdən azad edərək müştəriyə diqqət ayırmaq imkanlarını artırmaqdır. Tövsiyə: Benchmark məlumatlarına əsasən, satışlarda süni intellektin tətbiqi rutin vəzifələrin 40%-i öz üzərinə götürə bilər.

B2C və B2B üçün Müştəri səyahət xəritəsi nümunələri

Avtomobil xidməti mərkəzi üçün Müştəri səyahət xəritəsinin nümunəsi

CRM sistemi provayderi üçün Müştəri səyahət xəritəsinin nümunəsi (B2B)

Müştəri səyahət xəritəsinin hazırlanmasında ən yaxşı təcrübələr

  • Müştəri səyahət xəritəsinin hazırlanmasından əvvəl məqsədi aydın şəkildə müəyyənləşdirmək vacibdir. Məsələn, əgər şirkət müştəri itkisini azaltmaq və diqqətini mövcud müştəriləri saxlamağa yönəltmək istəyirsə, alış sonrası yaranan problemlərə xüsusi diqqət yetirilməlidir.
  • Hipotetik deyil, real müştərilər araşdırılmalıdır və CJM fərziyyələrə deyil, faktiki məlumatlara əsaslanaraq qurulmalıdır. Alınan məlumatlardan müvafiq nəticələr çıxara bilərsiniz. Məsələn, əgər müştərilər qeydiyyatdan keçdikdən sonra tez-tez dəstək xidmətinə müraciət edirlərsə, ola bilsin ki, bu prosesi təkmilləşdirmək lazımdır.
  • Müştəri portretləri detallı şəkildə yaradılmalıdır. Müştəri səyahət xəritəsi konkret auditoriya seqmentləri üçün tərtib edilməlidir
  • Müştərinin emosional vəziyyəti təhlil edilməlidir. Xəritəyə mənfidən müsbətə qədər emosiya şkalası əlavə etmək olar, kritik nöqtələr isə xüsusi qeyd olunmalıdır. Məsələn, əgər yeni istifadəçilər qarışıqlıq hiss edirsə, video təlimatlar və ya avtomatlaşdırılmış tövsiyələr əlavə etməyə dəyər.
  • CJM qurmaq üçün rəqəmsal alətlərdən istifadə edin.
  • Problemli nöqtələri optimallaşdırın və təkmilləşdirmələri test edin. Unutmayın ki, CJM lazımi dəyişikliklərin həyata keçirilməsi üçün bir alətdir. Məsələn, əgər müştərilər tez-tez səbətlərini tərk edirlərsə, "Bir kliklə al" seçiminin əlavə edilməsini test edə bilərsiniz.

Müştəri səyahət xəritəsinin hazırlanmasında 10 geniş yayılmış səhv:

  • CJM-in real məlumatlar olmadan tərtib edilməsi. Bu, şirkətin resurslarını müştəri üçün əhəmiyyət kəsb etməyən sahələrin təkmilləşdirilməsinə sərf etmə riski yaradır;
  • “Orta statistik müştəri” üçün Müştəri səyahət xəritəsinin yaradılması, dəqiq müəyyən edilmiş müştəri portretinin (Personanın) olmaması;
  • Müştərinin emosional vəziyyətinin nəzərə alınmaması;
  • Əlaqə saxlama nöqtələrinin tam olmayan siyahısı;
  • İdeal ssenarinin xəritəsinin olmaması, mövcud vəziyyət üzərində fokuslanaraq, necə olmalı olduğunun müəyyən edilməməsi;
  • Müştərilərin mənfi təcrübələrinin nəzərə alınmaması və yalnız müsbət qarşılıqlı əlaqəyə diqqətin yetirilməsi;
  • Həddindən artıq təfərrüatlı və ya əksinə, çox ümumi bir CJM. Optimal balans: 5-10 əsas mərhələ və aydın şəkildə müəyyən edilmiş əlaqə saxlama nöqtələri;
  • CJM yenilənmələrinin olmaması: müştəri davranışındakı dəyişiklikləri mütəmadi olaraq təhlil etmək və xəritəni ən azı 6 ayda bir dəfə yeniləmək vacibdir;
  • CJM-in formal şəkildə hazırlanması: bu, proseslərə dəyişikliklərin edilməsini nəzərdə tutan qərar qəbuletmə vasitəsidir;
  • Kross-funksional əməkdaşlığın olmaması: CJM-in digər mütəxəssisləri cəlb etmədən yalnız marketinq qrupu tərəfindən yaradılması.

Müştəri səyahət xəritəsini hazırlamaq üçün alətlər

CJM hazırlanması üçün istifadə olunan alətlərə qoyulan əsas tələblər bunlardır:
  • İnteraktivlik və geniş vizuallaşdırma imkanları;
  • CRM sistemləri və digər məlumat mənbələri ilə inteqrasiya;
  • Komandaların birgə işləməsi üçün əməkdaşlıq imkanları;
  • Qabaqcıl analitika və avtomatlaşdırma imkanları.

Microsoft Visio

Sxemlərin, diaqramların və vizuallaşdırmaların, o cümlədən Müştəri səyahət xəritəsinin hazırlanması üçün alət. CJM qurmaq üçün hazır bloklar və şablonlar təqdim edir.

Microsoft Dynamics 365 Customer Insights

Müxtəlif kanallardan alınan məlumatlar əsasında müştəri yolunu təhlil etməyə imkan verən Microsoft Dynamics 365 Customer Insights həlli. Bu, xüsusən də müştəri davranışını təhlil etmək üçün süni intellekt və maşın öyrənməsindən istifadəni nəzərdə tutur.

Microsoft Power BI

Məlumatların təhlili və vizuallaşdırılması üçün platformadır, CJM-in analizi üçün də istifadə oluna bilər. Müxtəlif mənbələrdən alınan məlumatlar əsasında fərdi CJM yaratmağa imkan verir.

Microsoft Whiteboard

Komandada birgə iş üçün intuitiv və sadə alətdir, Teams və Outlook ilə inteqrasiya olunur. Xüsusilə biznesin formalaşmasının ilkin mərhələlərində CJM yaratmaq üçün uyğun seçimdir. Bunlardan əlavə, CJM üçün istifadə edilə biləcək bir sıra xüsusi alətlər də mövcuddur.

Tez-tez verilən suallar

Müştərinin səyahət xəritəsi (Customer Journey Map) ilə İstifadəçi səyahəti (User Journey) arasındakı fərq nədir?

Customer Journey Map — bu, müştərinin şirkətlə olan ümumi təcrübəsinə qlobal baxışdır. O, bütün əlaqə mərhələlərini və kanalları əhatə edir. Müştərinin emosiyaları, çətinlikləri, gözləntiləri və təcrübəsi üzərində fokuslanır. Əsasən müştəri təcrübəsinin strateji idarə olunması üçün istifadə olunur. User Journey isə istifadəçinin məhsul və ya rəqəmsal xidmətlə qarşılıqlı əlaqəsinin konkret ssenarisini təsvir edir. Adətən bir istifadə nümunəsini və ya ssenarini əhatə edir. Veb sayt/tətbiqlə qarşılıqlı əlaqəni optimallaşdırmaq və UX/UI-ni təkmilləşdirmək lazım olduqda istifadə olunur.

Müştərinin səyahət xəritəsi (Customer Journey Map) ilə Satış prosesi mərhələləri (Sales Funnel) arasındakı fərq nədir?

Müştərinin səyahət xəritəsi və Satış prosesi mərhələləri müştərilərlə qarşılıqlı əlaqəni təhlil etmək üçün iki fərqli yanaşmadır. Satış prosesi mərhələləri potensial müştərinin bir brendlə ilk əlaqəsindən alış qərarına qədər keçdiyi yolu təsvir edən bir modeldir. Bu yanaşma biznes nəticələrinə və konversiyaya fokuslanır. Əsasən marketinq və satış proseslərinə yönəlib və müştərinin ümumi təcrübəsini əhatə etmir. Satış səmərəliliyini və reklam kampaniyalarının ROI-ni artırmağa kömək edir. Sales funnel satış prosesindəki zəif nöqtələri aşkarlamağa kömək edir (məsələn, sifarişin rəsmiləşdirilməsi mərhələsində yüksək imtina faizi). CJM isə bu problemlərin səbəblərini anlamağa imkan verir (məsələn, sayt interfeysinin anlaşılmaz və ya istifadəçi üçün əlverişsiz olması).

Müştərinin səyahət xəritəsi (Customer Journey Map) ilə Müştərinin təcrübəsi xəritəsi (Customer Experience Map) arasındakı fərq nədir?

Customer Experience Map (CEM) — Customer Journey Map ilə müqayisədə daha geniş və ümumi baxış bucağına malikdir. Bu xəritə, müştərinin şirkət ilə bütün həyat dövrü ərzində qarşılıqlı əlaqələrini əhatə edir, konkret ssenaridən asılı olmadan. O, ümumi, brenddən asılı olmayan istifadəçi təcrübəsi üzərində fokuslanır. Bütün qarşılıqlı əlaqələri və istehlakçı kontekstini təhlil edir — şirkət haqqında heç nə bilmədiyi andan başlayaraq, daimi müştəriyə çevrildiyi və ya brendi tərk etdiyi ana qədər. Ümumi istehlakçı təcrübəsini təkmilləşdirmək imkanlarını müəyyən etməyə kömək edir.

Müştəri səyahət xəritəsindən necə istifadə etmək olar?

CJM məhsulu təkmilləşdirmək yollarını müəyyən etmək, uğurlu marketinq strategiyaları qurmaq və müştərilərlə effektiv kommunikasiya yaratmaq, onların loyallığını artırmaq və yeni müştəriləri cəlb etmək üçün güclü bir alətdir. CJM ilə CEM-in birgə istifadəsi, müştərinin şirkət ilə olan qarşılıqlı əlaqələrini kompleks şəkildə qiymətləndirməyə imkan verir və həm ümumi biznes strategiyasını, həm də fərdi prosesləri təkmilləşdirməyə kömək edir. CJM-in Satış prosesi mərhələləri ilə birləşdirilməsi də effektiv yanaşmadır. Sales Funnel problemi vizuallaşdırır, Customer Journey Map isə onu necə həll edəcəyinizi anlamağa kömək edir. CJM ilə İstifadəçi səyahətinin birləşməsi sizə strateji səviyyədə müştəri təcrübəsini təkmilləşdirməyə və eyni zamanda şirkətin rəqəmsal xidmətlərini optimallaşdırmağa imkan verir.

Müştəri səyahət xəritəsini hazırlamaq və Müştəri yolunu təkmilləşdirmək üçün SMART business şirkətinin hansı həlləri faydalıdır?

SMART business şirkəti biznes proseslərini optimallaşdırmaq və CJM tərtib etmək üçün lazım olan məlumatların toplanması və təhlilinə yönəlmiş bir sıra kompleks həllər təklif edir. Bunlara aşağıdakılar daxildir: SMART Sales, SMART Customer Care, SMART Order ManagementSMART Marketing. Bu həllər omnikanal kommunikasiya və 24/7 rejimində xidmət təşkil etmək üçün əlavə modullar ilə təchiz olunub. Biznesinizin İT ekosistemini optimallaşdırmaq və maksimum müştəriyönlü xidmət yaratmaq istəyirsiniz?O zaman ödənişsiz konsultasiyaya üçün qeydiyyatdan keçin. Konsultasiya alın
5 oxumaq üçün dəqiqə
SMART_CRM_20241016
SMART CRM: Azərbaycan bazarı üçün kompleks həll
Hazırki sürətlə dəyişən iş mühitində düzgün CRM (Müştəri Münasibətlərinin İdarə Edilməsi) sisteminin seçilməsi əməliyyat səmərəliliyinin artırılması, müştəri əlaqələrinin gücləndirilməsi və gəlir artımının sürətləndirilməsi üçün çox vacibdir. Qlobal bazarda üstünlük təşkil edən Salesforce, HubSpot, Zoho CRM və Pipedrive kimi beynəlxalq həllərlə Azərbaycandakı bizneslərin geniş seçim imkanları var. Bununla belə, SMART CRM həlli ən uyğun və etibarlı həll variantı kimi ortaya çıxır. Burada SMART CRM-in beynəlxalq rəqibləri ilə müqayisəsi və Azərbaycan biznesləri üçün vacibliyi haqqında danışırıq.
  1. Microsoft Power Platform üzərində qurulmuşdur
SMART CRM həllinin Microsoft Power Platform üzərində qurulması ona qlobal rəqibləri üzərində əhəmiyyətli üstünlük verir. Microsoft Power Platform, Office 365, Azure və Power BI daxil olmaqla, bütün Microsoft ekosistemi ilə qüsursuz inteqrasiyanı təmin edən genişlənən, təhlükəsiz və yüksək möhkəm həlldir. Artıq Microsoft alətlərindən istifadə edən müəssisələr üçün SMART CRM onların texnologiyalar toplusunun məntiqi davamıdır. Bunun əksinə olaraq, Salesforce – yüksək səviyyədə fərdiləşdirilə bilsə də – öz mülkiyyət platforması üzərində qurulub və tez-tez Microsoft alətləri ilə işləmək üçün üçüncü tərəfin əlavə inteqrasiyalarını tələb edir. Eynilə, HubSpot CRM marketinq avtomatlaşdırmasında güclü olsa da, Microsoft həlləri ilə dərin inteqrasiyadan məhrumdur və Microsoft-un məhsullar dəsti ilə hamar uyğunluq axtaran şirkətlər üçün cəlbediciliyini məhdudlaşdırır. Zoho CRM və Pipedrive Microsoft alətləri ilə müəyyən inteqrasiya təklif edir, lakin onlar SMART CRM-in təmin etdiyi qüsursuz təcrübəyə uyğun gəlmir və bu onu Microsoft xidmətlərindən asılı olan bizneslər üçün ən yaxşı seçim edir.
  1. Bütün biznes növləri və ölçülərinə uyğundur
SMART CRM çevik olmaq, startaplardan tutmuş böyük müəssisələrə qədər bütün ölçülü biznes ehtiyaclarına uyğunlaşmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu çeviklik onu daha böyük, daha mürəkkəb təşkilatlar üçün lazım olan imkanlardan ödün vermədən kiçik komandalara xidmət edən xüsusiyyətlər təklif edərək, Azərbaycan bizneslərinin müxtəlif mənzərəsi üçün xüsusilə aktual edir. Salesforce və HubSpot kimi qlobal rəqiblər tez-tez daha çox orta və iri müəssisələrə yönəlir, kəskin öyrənmə əyriləri və qiymət modelləri bu həlləri kiçik bizneslər üçün qəbuledilməz edir. Zoho CRM daha çox büdcəyə uyğun olsa da, daha böyük şirkətlər üçün lazım olan qabaqcıl xüsusiyyətlərdən məhrumdur. SMART CRM mükəmməl tarazlıq yaradır və bütün biznes ölçülərinin platformadan səmərəli istifadə etməsini təmin edir.
  1. Səhvsiz (Bug-Free) təcrübə
Texniki sabitlik CRM seçərkən kritik amildir və SMART CRM səhvsiz, etibarlı platforma təmin etməklə üstündür. Bir çox beynəlxalq CRM həlləri – zəngin xüsusiyyətlərə malik olsa da, tez-tez texniki nasazlıqlarla üzləşir və ya biznes əməliyyatlarını poza biləcək yeniləmələr tələb edir. Məsələn, geniş funksionallığı ilə Salesforce bəzən səhvlərə və ya yavaşlamalara meyilli ola bilər və Zoho CRM istifadəçiləri, xüsusən də istifadəçi interfeysi ilə əlaqədar təsadüfi performans problemləri haqqında danışırlar. SMART CRM həllinin səhvsiz təcrübə təqdim etmək öhdəliyi Azərbaycandakı müəssisələrin proqram təminatı ilə bağlı problemlərini həll etmək əvəzinə artıma və müştəri məmnuniyyətinə diqqət yetirərək fasiləsiz işləməsini təmin edə bilər.
  1. Microsoft eko-sisteminin bir hissəsi kimi
SMART CRM Microsoft ekosisteminə tam inteqrasiya olunmaqdan faydalanır. Bu, Azərbaycan bizneslərinə Teams, SharePoint və Outlook daxil olmaqla, bütün Microsoft məhsulları üzrə təkmilləşdirilmiş təcrübə təqdim edir. Bu cür uyğunluq üçün tez-tez üçüncü tərəf inteqrasiyasını tələb edən qlobal rəqiblərdən fərqli olaraq, SMART CRM bütün biznes proseslərinin bir ekosistem altında bağlı və səmərəli qalmasını təmin edir. Məsələn, istifadəçi dostu interfeysi ilə tanınan daha sadə CRM olan Pipedrive Microsoft məhsulları ilə dərin inteqrasiyadan məhrumdur və tez-tez boşluğu aradan qaldırmaq üçün əlavə alətlər tələb edilir. Salesforce, güclü olsa da, lazımsız mürəkkəblik əlavə edərək, tam Microsoft uyğunluğu üçün ağır fərdiləşdirmə tələb edir. SMART CRM-in yerli inteqrasiyası bu problemləri aradan qaldıraraq bizneslərə vahid, tam əlaqəli platforma təklif edir.
  1. Lokallaşdırılmış dəstək və anlayış
Salesforce, HubSpot və Zoho CRM kimi beynəlxalq CRM platformaları qlobal dəstək təmin etsə də, onlar Azərbaycan bizneslərinin xüsusi ehtiyaclarını və problemlərini tam dərk etməyə bilər. SMART CRM isə yerli bazarı nəzərə alaraq qurulub. O, Azərbaycandakı bizneslərin xüsusi tələblərinə cavab vermək üçün yerli dəstək, daha sürətli icra və uyğunlaşdırılmış həllər təklif edir. Qlobal rəqiblər tərəfindən həll üzərində yerli xarakterli məqamları reallaşdırmaq daha uzun çəkə bilər və ya bizneslərdən öz əməliyyatlarını platformaya uyğunlaşdırmağı tələb edə bilər, halbuki SMART CRM başlanğıcdan Azərbaycan bizneslərinə uyğunlaşmaq üçün nəzərdə tutulub. Yekun olaraq qeyd edək ki, Salesforce, HubSpot, Zoho CRM və Pipedrive kimi qlobal CRM platformaları beynəlxalq bazarda üstünlük təşkil etsə də, SMART CRM Azərbaycan biznesləri üçün ən yaxşı seçim kimi parlayır. Microsoft Power Platform-dakı güclü təməli, bütün biznes ölçüləri üçün çeviklik, səhvsiz təcrübə, Microsoft ekosistemi daxilində qüsursuz inteqrasiya və lokallaşdırılmış dəstəyi ilə SMART CRM Azərbaycan bizneslərinə nəinki onların gözləntilərinə cavab verən, həm də gözləntiləri üstələyən CRM həllini təklif edir. Müştəri idarəetmə strategiyalarını dünya səviyyəli CRM həlli ilə yüksəltmək istəyən şirkətlər üçün SMART CRM qlobal texnologiya standartları və aktual yerli tələblər arasında mükəmməl balans təqdim edir. Konsultasiya alın
8 oxumaq üçün dəqiqə
84772752
Müştəri xidmətində diqqət etməli olduğunuz 5 əsas tendensiya
Son illər bizneslər üçün çətin sınaqlar ilə dolu olub, çünki onlar yeni reallıqlara sürətlə uyğunlaşmalı və qarşıya çıxan çağırışlara düzgün reaksiya verməli olurlar. Müştəri gözləntilərinə cavab vermək, qeyri-sabit iqtisadi vəziyyətdə dəyişən tələblərə uyğunlaşmaq böyük bir səy tələb edir. Hazırda bir çox insanlar şirkət və müştəri arasında möhkəm və uzunmüddətli əlaqələrin qurulmasının vacibliyindən danışırlar. Bunlara ilk əlaqə, məhsul və ya xidmətin alınması, xidmətin göstərilməsi, təkrar alış və s. daxildir. Müsbət müştəri təcrübəsi müştəriləri yenidən şirkətə müraciət etməyə təşviq edir və nəticədə brend ilə bağlı loyallıq formalaşdırır. Əslində, getdikcə daha çox diqqət ümumi müştəri təcrübəsinə və biznes modellərinin transformasiyasına yönəldilir ki, bu da həm müştərilər, həm də işçilər üçün rahat mühit yaratmağa kömək edir. Gartner şirkətinin proqnozlarına görə, 2026-cı ilə qədər iri müəssisələrin 60%-i müştəri və işçi maraqlarının qorunmasını dünya səviyyəsində təmin etmək üçün biznes modellərini transformasiya etmək məqsədilə ümumi təcrübəni istifadə edəcək. Bu, nəhayət ki, biznes dəyərinin yaradılmasında xidmət sahəsinin əsas amil kimi qəbul edildiyinin müsbət göstəricisidir, çünki dəstək qrupları COVID-19 pandemiyası dövründə müştəri loyallığının qorunmasında və yeni müştərilərin cəlb edilməsində əsas rol oynamışdır. Bəs bizneslər çətinliklərlə üzləşməyə hazırdırlarmı və onlar yüksək səviyyəli xidməti geniş miqyasda təqdim etməyə qadirdirmi? Aktual məsələ odur ki, hər dəfə müştərini geri qaytarmağa və onun loyallığını artırmağa kömək edən alətləri tapmaq lazımdır.

Xidmətin müştəriyönümlü olmasını nə təmin edir?

Təsadüfi bir müraciəti necə ömürlük müştəriyə çevirmək olar? İkinci dəfədən onu tanımaq! Avtomatlaşdırma və intellektual sistemlərin tətbiqi sayəsində nəinki müştərilər haqqında məlumatları və onlarla qarşılıqlı əlaqənin tarixçəsini saxlamaq, həm də yeni kanallar və əlavə funksionallıq ilə biznesi gücləndirmək mümkündür. Müştəri, hər növbəti qarşılıqlı əlaqədə bizdən onun istəkləri və ehtiyacları barədə məlumatları toplayıb saxlamağımızı, əlaqə məlumatlarını yeniləməyimizi gözləyir. Məhz bu, insanın istədiyi məhsul və ya xidmətə çatma yolunu asanlaşdırır və xidmət keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa imkan verir. Biznesi müasir və insanlar üçün əlverişli edən, həmçinin şirkətlərin müştərilərlə qarşılıqlı əlaqə zamanı nail olmağa çalışdığı əsas amillər:
  • Kommunikasiyada ekoloji yanaşma
  • Alış prosesinin sadələşdirilməsi
  • Müraciətlərin operativ şəkildə işlənməsi
  • Öz auditoriyasını tanımaq
  • Bütün qarşılıqlı əlaqə kanallarının mərkəzləşdirilmiş sistemdə olması
  • Fərdiləşdirmə
  • Loyallıq
  • Maneəsiz kommunikasiya
Son tendensiyalar göstərir ki, insanlar çox asanlıqla seçimlərini dəyişir və xidmətlərini bəyənmədikləri şirkətləri tərk edirlər. Ona görə də  müştərilərin ehtiyaclarına diqqət yetirin, xidmət təcrübənizi yeni səviyyəyə qaldıracaq, brendinizi fərqləndirəcək və nəticədə sahənizdə lider olmağa kömək edəcək alətlər və texnologiyalar tətbiq edin.

Müştəri xidmətlərinin modernləşdirilməsində beş tendensiya

1. Müştərilərlə omnikanal kommunikasiyanı genişləndirin

Yaxın keçmişdə şirkətlər və müştərilər arasında əlaqə yalnız elektron poçt və telefon vasitəsilə mümkün idi. Lakin bugün kommunikasiya kanalları sosial şəbəkələr və messencerlərlə əhəmiyyətli dərəcədə genişlənib. Bundan əlavə, hər bir istifadəçinin məlumatı dəqiqləşdirmək və ya alış-veriş etmək üçün öz vərdişləri var. Müştərilər getdikcə daha çox şirkətlərin onlara rahat olan kanal üzərindən keyfiyyətli qarşılıqlı əlaqə təklif etmələrini gözləyirlər. Hər bir sosial şəbəkə müxtəlif müştəri seqmentlərini təmsil etdiyi üçün onlarla qarşılıqlı əlaqə mükəmməl xidmət göstərmək üçün saysız-hesabsız imkanlar açır. Elektron poçt, sosial şəbəkələr, çatlar və telefon kimi kanalları inteqrasiya etməklə şirkətlər asanlıqla ardıcıl və fasiləsiz qarşılıqlı əlaqəni təmin edə bilərlər. Son araşdırmalara görə, müştərilərin 63%-i şirkətlərdən öz sosial şəbəkə kanalları üzərindən xidmət təklif etmələrini gözləyir, sosial şəbəkə istifadəçilərinin 90%-i isə artıq brend və ya bizneslə kommunikasiya qurmaq üçün sosial şəbəkələrdən istifadə edib. Şirkətlər yeni yanaşmalar axtarır, müştəriləri ilə yeni platformalara yönəlirlər. Eyni zamanda, oflayn əlaqələrə də diqqət yetirirlər: pandemiyadan sonra "canlı" format yenidən populyarlıq qazanır. Nəticədə, müştəri şirkətlə bir çox səviyyələrdə, yəni omnikanal şəkildə qarşılıqlı əlaqə qurmaq imkanı əldə edir. Bütün kommunikasiya və satış kanalları vahid bir şəkildə fəaliyyət göstərir. SMART business həlli: SMART Chat sizə adi messencerlərdən istifadə edərək vahid platforma daxilində müştərilər, tərəfdaşlar və işçilərlə rahat kommunikasiya qurmağa imkan verən moduldur. O, bütün messencerləri bir pəncərədə birləşdirir və hər bir qarşılıqlı əlaqənin tarixçəsini qeyd edərək, hər bir müştəri üçün fərdi tövsiyələr təqdim edir. Bu həll, müştərilər üçün ən rahat əlaqə kanalı vasitəsilə müraciət etmə imkanını genişləndirərək, effektiv omnikanal kommunikasiya üçün imkanlar yaradır.

2. Müştərilərin özünəxidmət göstərməsi üçün şərait yaradın

Süni intellektə əsaslanan çatbotlar ağıllı özünəxidmət sahəsində liderdir. Botlar müştərilər üçün ilk əlaqə nöqtəsi kimi xidmət edir, onların uzun gözləmə müddətindən yaranan narazılıqlarını azaldır və 24/7 rejimində onlayn dəstək göstərirlər. Problemlərə sürətli cavab vermək müştərinin şirkətdə qalması və ya rəqiblərə keçməsi baxımından həlledici ola bilər. Gartner şirkətinin məlumatına görə, 2027-ci ilə qədər çatbotlar müəssisələrin təxminən dörddə biri üçün əsas müştəri xidməti kanalına çevriləcək. Süni intellektə əsaslanan çatbotlar müştərilərə öz suallarına istədikləri vaxt və rahat formatda cavab almağa imkan verir. Bu özünəxidmət seçimi getdikcə populyarlaşır və müştərilər arasında tələbat qazanır, texnologiya isə istifadə üçün daha əlçatan olur. Müştəri xidməti operatoruna müraciət etməzdən əvvəl məlumat bazasında, onlayn icmalarda və ya portalda cavab və məlumat tapmaq üçün müstəqil şəkildə axtarış aparmağı təmin edəcək şərait yaradın. Bu mühüm özünəxidmət funksiyaları operatorların iş yükünü azaldır, onlara daha önəmli və mürəkkəb məsələlərə diqqət yetirməyə və ümumi müştəri məmnuniyyətini artırmağa imkan verir. McKinsey şirkətinin müştəri xidmətləri rəhbərləri arasında apardığı sorğuda, zənglərin sayını azalda bilən respondentlərin təxminən üçdə ikisi özünəxidmətin təkmilləşdirilməsini əsas amil kimi göstərmişdir. SMART business həlli: SMART Easy Bot – Viber və Telegram-da çatbotları sadə və komfortlu şəkildə idarə etmək üçün rahat interfeysə sahib bir modul. Bu xidmət abunəçilərlə sadə və rahat ünsiyyət qurmağa, düymələri və onların funksiyalarını idarə etməyə, həmçinin seçilmiş seqmentlərdə abunəçilərə kütləvi və fərdi mesajlar göndərməyə imkan verir.

3. Fərdiləşdirmə vasitəsilə müştəri loyallığını inkişaf etdirin

Müştərilər istəyirlər ki, bizneslər onları tez bir zamanda fərd kimi tanısın və xidmət təcrübəsini onlara uyğunlaşdırsın. Fərdiləşdirmə təkcə müştərilərinizi, onların əlaqə məlumatlarını və alışların tarixçəsini bilmək deyil, həm də real vaxtda onların əhval-ruhiyyələrini başa düşmək və buna uyğun reaksiya vermək bacarığıdır. Təcrübəni təkmilləşdirmək üçün müştərilərin cari və keçmiş əlaqələrindən və istifadəçi məlumatlarından istifadə edərək hər bir müştərinin profilinə əsasən fərdiləşdirilmiş təkliflər hazırlayın. Bu, müştərini adı ilə salamlamaq, onun elektron poçt ünvanından və ya telefon nömrəsindən istifadə edərək avtomatik olaraq sifariş yaratmaq və yaxud proaktiv müştəri xidməti ola bilər. RedPoint Global təşkilatının apardığı araşdırmalar göstərdi ki, istehlakçıların 63%-i fərdiləşdirməni xidmət standartı olaraq gözləyir və xüsusi təkliflər göndərildikdə onların fərdi olaraq tanındıqlarına inanırlar, müştərilərin 80%-i isə bizneslər fərdi təcrübə təqdim etdikdə daha çox ehtimal ki, alış edəcəklər. Fərdi xidmətə olan bu tendensiya müştəri münasibətlərinin dəyərini nümayiş etdirir, CSAT (Customer Satisfaction Score) səviyyəsini artırır və loyallığı möhkəmləndirir, eyni zamanda şirkətin maliyyə göstəricilərinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir. Bununla belə, yadda saxlamaq lazımdır ki, müştəri məlumatlarının işlənməsi texnologiyalar vasitəsilə asanlıqla həll olunsa da, diqqət və hörmət ön planda olmalıdır. Əks halda, fərdi yanaşma hətta zərərli ola bilər.

4. Operatorların məhsuldarlığını artırın

McKinsey şirkətinin məlumatlarına görə, son iki il ərzində müştəri xidməti sahəsindəki liderlər evdən işləyən işçilərin sayının kəskin artdığını müşahidə ediblər. Bəzi hallarda bu, ümumi işçi sayının 85%-nə qədər çatıb. Operatorlar müxtəlif yerlərdən işləyə bildiklərindən və həmişə ofisə bağlı olmadıqlarından, müştəri problemlərini həll etməyə kömək edə biləcək düzgün mütəxəssisləri tapmaq üçün onlara yeni alətlər lazımdır. Müraciətlərə tez cavab vermək və müştəri ehtiyaclarını dəqiq şəkildə ödəmək üçün operatorları vaxtında doğru məlumatlarla təmin etmək çox önəmlidir. Süni intellekt sahəsində əldə olunan nailiyyətlər, xüsusən təbii dilin başa düşülməsi, danışıqları real vaxt rejimində təhlil etməyə və istənilən anda məlumat və bilikləri üzə çıxarmağa imkan verir. Operatorlar oxşar hallar və bu halları həll etmək üçün uğurlu addımlar haqqında bildirişlər, həmçinin cari kontekstə uyğun məsləhətlər ala bilərlər. Bütün bu imkanlar dəstək operatorlarına istifadəçilərin problemlərini daha sürətlə həll etməyə kömək edərək həll etmə sürətini və müştəri məmnuniyyətini artırır. Bunlar hər kəs üçün faydalıdır – müştərilər lazımi xidməti alır və özlərini önəmli hiss edirlər, operator isə öz prosesində uğur əldə edir. Süni intellekt sayəsində problemləri daha sürətli şəkildə həll etmək mümkündür.

5. Prosesləri avtomatlaşdırın və biznesinizi səmərəli şəkildə idarə edin

Bir çox müştəri xidməti liderləri öz departamentlərini xərc mərkəzindən inkişaf mərkəzinə çevirməyi prioritet hesab edirlər. Eyni zamanda, onlar daimi təzyiqlə üzləşirlər ki, xərcləri azaltsınlar. Vahid bulud platforması daxilində alətlərin birləşdirilməsi məhsul artıqlığını azaldır və biznesin dəyişən şərtlərinə uyğun olaraq xərclərdə çeviklik təmin edir. Bu platforma açıq arxitekturaya və no-code/low-code tərtibat imkanlarına malikdirsə, layihələrin həyata keçirilməsi müddəti və dəyəri əhəmiyyətli dərəcədə azaldıla bilər ki, bu da innovasiyaları bütün təşkilat üçün əlçatan edir. SMART business həlli: SMART Customer Care - müştəri xidməti müraciətlərinin qeydiyyatı və işlənməsi üçün bir həlldir. Sistem sizə xidmətin göstərilməsi prosesini sadələşdirməyə və real vaxt rejimində  bütün müştəri müraciətlərini bir pəncərədən idarə etməyə imkan verir.

Tədbir görməyə elə indi başlayın

Bunlar müştəri xidmətindəki tendensiyaların yalnız bir hissəsidir, lakin bir şeyi əminliklə deyə bilərik: xidmət sektoru sürətlə inkişaf edir. Əsl çağırış müştərilərə harada olmalarından asılı olmayaraq xidmət göstərə bilmək və müştəri ilə hər bir qarşılıqlı əlaqəni bir profildə qeyd edərək, dəstək xidməti işçisinin müştəri problemini həll etmək üçün istifadə etməsinə imkan yaratmaqdır. SMART business şirkəti dinləyir. Biz daim özümüzü uyğunlaşdırır və innovasiyalar tətbiq edirik ki, xidmət sahəsindəki liderlərə müştəri xidmətinin mükəmməl səviyyəsini davamlı olaraq təmin etmək üçün lazım olan vasitələri təqdim edək. Sizə, müştəri xidməti komandanıza və ən başlıcası, müştərilərinizə faydalı olan özünəxidmət, botlar, sosial qarşılıqlı əlaqə kimi funksiyalara və operatorların performansını yaxşılaşdırmaq üçün alətlərə investisiya qoymağa davam edirik. Məqsədimiz, xidmət prosesini təkmilləşdirən və nümayəndələrinizə müştəri və təşkilatın gözləntilərini üstələməyə imkan verən intuitiv, asan istifadə edilə bilən alətlər yaratmaqdır.   Əgər sizə yuxarıda təsvir olunan məhsullar haqqında əlavə məlumat lazımdırsa və ya biznesin hər hansı bir sahəsinin avtomatlaşdırılması ilə bağlı başqa suallarınız varsa, sales@smart-it.com ünvanına yaza bilərsiniz.
10 oxumaq üçün dəqiqə
сео-стаття-СРМ_1_engl
CRM nədir və sistemin tətbiqindən maksimum faydanı necə əldə etmək olar?
CRM nədir? Hansı CRM sistemini seçmək daha yaxşıdır? Tətbiq nəticəsində biznesim nə əldə edəcək və bu prosesi necə maksimum dərəcədə səmərəli edə bilərəm? Bunlar müştərilərlə qarşılıqlı əlaqə üçün həll seçərkən şirkətlərin qarşılarına çıxan suallardan yalnız bir neçəsidir. Yerli bazarda mövcud olan sonsuz sayda CRM sistemlərini nəzərə alsaq, bu seçim bir qədər də mürəkkəb və yorucu olur. Bizim məqsədimiz, bu problemləri başa düşərək, "CRM" mövzusunda ən faydalı və maraqlı məlumatları bir araya gətirməkdir. Bu məqalədə biz "CRM" anlayışını ətraflı şəkildə izah edəcəyik, belə bir həllin biznesiniz üçün üstünlüklərini araşdıracaq və sistemin seçilməsi və tətbiqi ilə bağlı ekspert məsləhətləri verəcəyik. Beləliklə, keyfiyyətli CRM məzmununa fokuslanmağa və ondan maksimum fayda əldə etməyə hazır olun. Məqalə həm ilk dəfə CRM sistemi axtaranlara, həm də artıq mövcud olan CRM həllərini dəyişdirmək istəyənlər üçün faydalı olacaq. «Hələ də Bitrix 24, AMO CRM və ya 1C kimi proqramlardan istifadə edirsiniz?" İndi onları dəyişmək üçün əla fürsətdir! Fərdi konsultasiya almaq üçün bizə sorğu göndərə bilərsiniz»

CRM nə deməkdir

CRM termini "Customer Relationship Management" ( Müştəri münasibətlərinin idarə edilməsi ) sözlərinin qısaldılmasıdır. Bu, şirkətlərin müştərilərlə effektiv şəkildə ünsiyyət qurmaq və müştəri münasibətlərini təkmilləşdirmək üçün istifadə etdiyi təcrübə, strategiya və alətlərin birləşməsidir. CRM sistemi şirkətlərə müştərilər haqqında müxtəlif mənbələrdən məlumat toplamağa və təhlil etməyə kömək edən proqram təminatıdır. Bu mənbələrə vebsaytlar, sosial şəbəkələr, telefon zəngləri, elektron poçtlar, marketinq materialları və digər kanallar daxildir. Sistem həmçinin müştərilərlə olan qarşılıqlı əlaqənin tarixçəsini, onların keçmiş alışlarını, sorğularını, məmnuniyyət səviyyələrini və digər parametrləri haqqında məlumatları saxlamağa imkan verir. Yəni, CRM sayəsində müştəriləri biznesinizin mərkəzinə qoyursunuz, onların loyallıq və məmnunluq səviyyəsini yüksəldirsiniz və nəticədə satışlarınızı artırırsınız.

Tarixi qeyd və bəzi göstəricilər

İlk CRM sistemləri 1980-ci illərin sonu - 1990-cı illərin əvvəllərində yaradılmışdır. O dövrdə bu sistemlər əsasən IBM kimi böyük şirkətlər tərəfindən müştəri məlumatlarını saxlamaq üçün istifadə olunurdu. 1995-ci ildə ilk kommersiya CRM sistemi – Siebel Systems təqdim olundu və bu, orta və iri biznes şirkətləri arasında populyar oldu. Daha sonra bazara Microsoft, Salesforce, Oracle, SAP və digər şirkətlər daxil oldular. Hazırda, CRM sistemləri müştəri məlumatlarını saxlamaq və təhlil etmək, satış proseslərini avtomatlaşdırmaq və biznesin səmərəliliyini artırmaq üçün hər ölçü və sektorda olan şirkətlər tərəfindən istifadə olunur. «2022-ci ildə dünya üzrə CRM proqram təminatı bazarının həcmi 63.9 milyard dollar dəyərində olub, 2029-cu ilə qədər bu rəqəmin 145.8 milyard dollara çatması gözlənilir" (mənbə: Fortune Business Insights) Bəs CRM həqiqətən də müştəri yönümlü yanaşmada əsas rol oynayırmı? Bu sualın cavabını məqalədə aydınlaşdırırıq.

Biznes üçün CRM sistemindən istifadənin üstünlükləri

FocusOnForce araşdırmasına görə, respondentlərin 47%-i bildirib ki, CRM sisteminə malik olmaq müştərilərin məmnunluq səviyyələrini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırıb. Eyni zamanda, respondentlərin 45%-i CRM-dən istifadə nəticəsində gəlirlərin artdığını, 39%-i isə sistemin istifadəsi nəticəsində çarpaz satışın artdığını qeyd edib. Bu artıma nələr səbəb olur? CRM sisteminin istifadəsi ilə əldə edilən əsas üstünlüklərlə tanış olmağınızı təklif edirik:
Müştəriləriniz barədə daha ətraflı məlumatlandırılmaq: CRM sisteminin müştərilər haqqında məlumatları toplama və təhlil etmə bacarığı onlarla kommunikasiyanın effektivliyini artırmağa və hər bir müştəriyə fərdi yanaşma təmin etməyə imkan verir.
Rutin işləri azaltmaq: CRM həlli hesabatların yaradılması, məlumatların toplanması və s. kimi bir çox rutin prosesləri avtomatlaşdırmağa imkan verir. Bu, işçilərin üzərinə düşən yükü azaldır və onlara diqqəti strateji əhəmiyyətə malik vəzifələrə yönəltməyə şərait yaradır.
Daha effektiv marketinq kampaniyaları: CRM vasitəsilə toplanmış məlumatların tam təsviri müəssisələrə öz auditoriyasının tələb və istəklərini daha yaxşı anlamağa imkan verir. Bu isə, istehlakçı fikirlərini tapmaq və effektiv marketinq kampaniyalarına başlamaq üçün bir əsasdır.
Satışın idarə edilməsi və planlaşdırılması: Həll cari və potensial satışların vəziyyətini izləməyə və nəticədə dəyişikliklərə tez reaksiya verməyə imkan verir. CRM sisteminin funksionallığı həmçinin müxtəlif seqmentlərdə satışı planlaşdırmağa imkan verir (konkret menecer üzrə, regionlar üzrə, müəyyən müddət ərzində və s.).
Müştəri məlumatlarının saxlanılması: Əlaqə məlumatları, qarşılıqlı əlaqə tarixçəsi və əvvəlki sifarişlərin təfərrüatları kimi mühüm müştəri məlumatlarını saxlamaq imkanı müştəri ilə bütün qarşılıqlı əlaqə boyunca daha yaxşı kommunikasiyanı təmin edir və anlaşılmazlıqların qarşısını alır.
Resursların idarə olunmasının optimallaşdırılması: CRM sisteminin mövcudluğu biznes rəhbərlərinə öz əməkdaşlarının işinə nəzarət etməyə, müştərilərlə kommunikasiyanın effektivliyini izləməyə, tapşırıqların yerinə yetirilməsinə nəzarət etməyə imkan verir. Bu, resursları daha səmərəli şəkildə bölüşdürməyə və qarşıya qoyulmuş məqsədlərə çatmağa kömək edir.
Təkmilləşdirilmiş hesabatlılıq və analitika: CRM sistemində mövcud olan alətlər satış və müştərilər haqqında rahat hesabatlar yaratmağa imkan verir. Bu məlumatlara əsaslanaraq, menecerlər və biznes sahibləri daha düzgün qərarlar qəbul edə bilərlər.
Məhsul portfelinin idarə olunması: CRM sistemi məhsul portfelində dəyişikliklər etmək, o cümlədən effektiv olmayan məhsulları silmək, yenilərini əlavə etmək və mövcud olanları təkmilləşdirmək üçün planlaşdırma və koordinasiya etməyə kömək edir. Bu, şirkətin rəqabət qabiliyyətini artırır və müştəri məmnuniyyətini yüksəldir.
Daxili kommunikasiyanın optimallaşdırılması: Müştəri məlumatlarına mərkəzləşdirilmiş giriş müxtəlif şöbələr arasında qarşılıqlı əlaqəni yaxşılaşdırır və daxili məlumat çatışmazlıqlarının qarşısını almağa kömək edir.

CRM sistemlərinin növləri

Əvvəlcə CRM sistemlərinin funksionallığına və diqqət mərkəzinə görə fərqli növləri barədə öyrənməyi təklif edirik. Aşağıdakı növlər mövcuddur:
  1. Əməliyyat CRM sistemləri – müştəri məlumatlarının emalı və saxlanılması ilə bağlı şirkətin əməliyyat proseslərinin avtomatlaşdırılmasına yönəlmiş sistemlər. Əməliyyat CRM-ləri sizə satış proseslərini optimallaşdırmağa kömək edən müştəri məlumatlarını toplamaq, saxlamaq və emal etmək imkanı verir. Sistemlər müştərilər haqqında məlumat təqdim edir ki, bu da onlarla kommunikasiyanın effektivliyini artırmağa və daha yaxşı xidmət göstərməyə kömək edir.
  2. Analitik CRM sistemləri – şirkətə müştəri məlumatlarını təhlil etmək və onların davranışında olan meylləri müəyyən etmək imkanı verən sistemlər. Bu, marketinq və satış kampaniyalarının effektivliyini artırmağa, müştərilərlə qarşılıqlı əlaqəni yaxşılaşdırmağa və daha keyfiyyətli xidmət göstərməyə kömək edir.
  3. Birgə əməkdaşlıq üçün nəzərdə tutulmuş CRM sistemləri – müştərilərlə daha effektiv qarşılıqlı əlaqəni təmin etmək üçün şirkətin müxtəlif departamentləri və komandaları arasında əməkdaşlığı təmin etmək məqsədilə istifadə olunan sistemlər.
  4. Kombinə edilmiş CRM sistemləri – əməliyyat, analitik və əməkdaşlıq funksiyalarını birləşdirən sistemlər. Kombinə edilmiş CRM sistemləri şirkətlərə müştəri məlumatlarını toplamaq, saxlamaq və emal etmək, onları təhlil etmək, müxtəlif departamentlər və komandalar arasında səmərəli əməkdaşlığı təmin etmək və müştəri xidmətinin keyfiyyətini artırmaq imkanı verir. Bu cür sistemlər ən geniş yayılmışdır, çünki onlar şirkətlərə müştəri məlumatlarının toplanmasından tutmuş satışdan sonrakı xidmətlərin təhlilinə və dəstəklənməsinə qədər müştəri xidmətlərinin tam dövrünü təmin etməyə imkan verir.
Kombinə edilmiş CRM sisteminin parlaq nümunəsi kompleks SMART CRM platformasıdır. O, bir yerdə və ya ayrı-ayrılıqda quraşdırıla bilən 3 həlli özündə birləşdirir: SMART Sales - potensial müştərinin yaranmasından sövdələşmənin bağlanmasına qədər B2B satış prosesinin avtomatlaşdırılması üçün həll; SMART Customer Care – müştərilərin xidmət dəstəyi üçün müraciətlərinin qeydiyyatı və işlənməsi üçün həll; eləcə də SMART Order Management – B2C satışlarında sifarişlərin qeydiyyatı və işlənməsi üçün həll. SMART CRM həmçinin müştərilərlə şirkətin bütün həyat dövrü ərzində səmərəli qarşılıqlı əlaqənin qurulması üçün müasir tətbiqlər, kanallar və xidmətlərin istifadəsini nəzərdə tutur. Bu, platformada mövcud olan konnektorlar sayəsində həyata keçirilir: SMART Connector for Binotel, SMART Connector for eSputnik, SMART Connector for GMS, SMART Connector for PayPal, SMART Connector for Nova Poshta, SMART Connector for Ukrposhta.

CRM sisteminin seçimi ilə bağlı tövsiyələr

Hər bir CRM sisteminin özünəməxsus xüsusiyyətləri və üstünlükləri var, lakin sistem seçərkən aşağıdakı əsas meyarlara diqqət yetirmək vacibdir: Funksional imkanlar. CRM sisteminin biznesiniz üçün lazım olan bütün funksiyaları əhatə edib-etmədiyini yoxlayın. Bunlar müştəri məlumatlarının toplanması, satışların həyata keçirilməsi, layihələrin idarə olunması, məlumatların təhlili, müştəri dəstəyinin təmin edilməsi və s. ola bilər. Seçdiyiniz həllin ehtiyaclarınıza uyğun olaraq genişlənmə və sazlanma imkanı təklif edib-etmədiyini müəyyənləşdirin. İnteqrasiya imkanları. Seçdiyiniz CRM sisteminin şirkətinizin istifadə etdiyi digər proqramlarına qoşula biləcəyinə əmin olun. Məsələn, bu, elektron poçt, sosial şəbəkələr, müxtəlif marketinq xidmətləri və s. ilə inteqrasiya ola bilər. Qiymət. Müxtəlif CRM sistemlərinin və onların xidmət paketlərinin qiymətlərini müqayisə edin, çünki CRM qiymət siyasəti fərqli ola bilər. Adətən hər istifadəçi üçün qiymət təyin olunur, amma digər qiymət tarifləri də mövcuddur. Sizin üçün ən uyğun variantı seçin. Mobil cihazdan giriş imkanı. CRM sisteminə mobil cihazdan daxil olmaq imkanı sizə müştəri məlumatlarını sürətlə izləmək və biznes qərarlarını istənilən vaxt qəbul etmək imkanı verəcək. Məlumat təhlükəsizliyi. CRM proqramının məlumatlarınızı və müştərilərinizin məlumatlarını necə qoruduğunu yoxlayın. Məlumatların qorunması tələblərinə, məsələn, GDPR tələblərinə cavab verdiyinə əmin olun. İnterfeys və istifadə rahatlığı. İntuitiv və istifadəsi rahat bir interfeysə malik sistem seçin. Bu, sistemi səmərəli şəkildə istifadə etməyə və məhsuldarlığı artırmağa imkan verəcək.

CRM sisteminin tətbiqi

CRM sisteminin tətbiqi çətin bir iş kimi görünə bilər, lakin müəyyən bir ardıcıllığa əməl etsəniz, bu prosedur çox asan və ən əsası uğurlu ola bilər. Buna görə də tətbiqetmə prosesinə başlamazdan əvvəl təklif edirik ki, aşağıda qeyd olunan məsləhətlərlə tanış olasınız: Addım 1: Biznesin məqsəd və tələblərinin müəyyənləşdirilməsi. CRM sistemini tətbiq etməyə başlamazdan əvvəl, hansı biznes məqsədlərinə nail olmağa çalışdığınızı və sistemin hansı problemləri həll etməli olduğunu müəyyən etməlisiniz. Şirkətin fəaliyyətini optimallaşdırmaq və maksimum səmərəliliyi təmin etmək üçün hansı biznes proseslərinin avtomatlaşdırılmasının lazım olduğunu müəyyən etmək də vacibdir. Addım 2: CRM sisteminin seçilməsi. Biznesin tələblərini müəyyənləşdirdikdən sonra, tələblərinizə və məqsədlərinizə ən uyğun olan CRM proqramını seçmək lazımdır. Bu, CRM sistemlərinin seçilməsi ilə bağlı bir az əvvəl qeyd etdiyimiz bir mövzudur. Addım 3: Tətbiq planının hazırlanması. CRM sistemini seçdikdən sonra, sistemin tətbiqi üçün ətraflı plan hazırlamaq lazımdır. Plan icra addımlarını, müddətləri, məsul şəxsləri və prosesə cəlb olunacaq resursları əks etdirməlidir. Həmçinin potensial risklər və onların qarşısını almaq yolları nəzərə alınmalıdır. Addım 4: Məlumatların hazırlanması və sistemin sazlanması CRM sistemini tətbiq etməzdən əvvəl sistemə import ediləcək bütün məlumatları, məsələn, müştəri məlumatları, əlaqə məlumatları, qarşılıqlı əlaqə tarixçəsi və s. hazırlamaq lazımdır. Sistemdəki məlumatların keyfiyyətini və düzgünlüyünü qorumaq üçün bu məlumatları dublikatlardan və səhvlərdən yoxlamaq və təmizləmək vacibdir. Addım 5: İstifadəçilərin təlimi CRM sistemini tətbiq etməzdən əvvəl istifadəçilərə onunla necə işləməyi öyrətmək lazımdır. Bu, bütün işçilər tərəfindən sistemdən səmərəli istifadəni təmin etməyə kömək edəcək. Təlimlər onlayn formatda və ya yerində keçirilə bilər. Addım 6: CRM sisteminin tətbiqi Məlumatları hazırladıqdan və istifadəçiləri öyrətdikdən sonra CRM proqramının tətbiqinə keçmək olar. Bu mərhələdə tətbiq planına əməl olunmasına və sistemin biznes tələblərinə uyğun şəkildə sazlanmasına nəzarət etmək vacibdir. Həmçinin sistemin fasiləsiz işləməsini və digər şirkət alətləri ilə müvafiq inteqrasiyanı təmin etmək lazımdır.

Vacib qeyd!

CRM sisteminin tətbiqi prosesində eyni dərəcədə vacib olan məsələ etibarlı və təcrübəli podratçı axtarışıdır. Biznes proseslərinizi başa düşmək, digər sahələrdə təcrübəyə malik olmaq – bunlar podratçı seçərkən diqqət etməli olduğunuz məqamlardır. Yaxşı podratçı sizin tələblərinizi yerinə yetirməklə yanaşı, həm də sistemin istifadəsi ilə bağlı ekspert məsləhətləri də verməlidir. Beləliklə, əgər siz etibarlı CRM sistemi və təcrübəli tətbiq tərəfdaşı axtarırsınızsa, SMART business şirkəti sizin etibarlı köməkçiniz olmağa hazırdır. Konsultasiya almaq üçün bizə müraciət edə bilərsiniz: sales@smart-it.com
mail